Wrocław. "Żmija" w Teatrze Małym
Premiera monodramu w wyk. Agaty Skoworońskiej 2 marca w Czarnej Sali PWST. Reżyseruje Stanisław Melski.
Powieść A. Tołstoja publikowana w 1928 roku, spotkała się z szerokim odzewem współczesnych mu czytelników. "Żmija" to opowieść o dwóch rewolucjach społecznych: zewnętrznej i wewnętrznej, zmieniających psychologię społeczeństwa i przewracających do góry nogami dotychczasowy, tradycyjny system wartości, w tym relacji płci. Temu starciu idei i sił towarzyszy radykalna zmiana ludzkiego losu.
Ze zbioru procesów i zjawisk towarzyszących rewolucjom Aleksiej Tołstoj w swojej epopei dokonał wyboru konkretnego aspektu związanego z tym zjawiskiem, które można nazwać "rewolucyjnym transwestytyzmem". Ten rodzaj przemiany "kobieta w mężczyźnie" był dość powszechny w okresach przewrotów społecznych, wojen i rewolucji. W historii jest wiele przykładów, gdy z jakichkolwiek przyczyn, kobieta przebierała się w męską odzież, w wojskową zbroję, i naśladowała zachowania mężczyzn. Przypomnijmy, Joannę d'Arc lub Nadieżdę Durovą, która w 1812 roku zaciągnęła się do rosyjskiej armii jako Aleksander Sokołow, by walczyć przeciw francuskiej inwazji. Służbę pełniła do 1816 roku, gdy opuściła ją w randze rotmistrza. Jej postać stała się słynna w całej Rosji, a odwaga została przez cesarza Aleksandra I nagrodzona Krzyżem św. Jerzego. W czasie bolszewickiej rewolucji i wojny domowej, takich przykładów było wiele - setki a nawet tysiące kobiet ubranych w mundury wojskowe, prowadziły "męski" styl życia. Powodów tego było wiele: od zaburzeń umysłowych i fizycznych, z pragnienia przetrwania i ucieczki przed życiem w haniebnych warunkach chaosu i przemocy, do realizacji komunistycznej idei "nowej kobiety", swoiście pojmowanego równouprawnienia. Życie wśród żołnierzy, stopniowe podporządkowanie się kolektywistycznej ideologii - to wszystko przyczyniło się do przemiany panienki z dobrego, mieszczańskiego domu w czerwonoarmistkę Zotovą, której ciężko było funkcjonować w normalnym życiu.
Remigiusz Lenczyk
***
AGATA SKOWROŃSKA - absolwentka wrocławskiej PWST. Od dziesięciu lat aktorka Teatru Polskiego we Wrocławiu, współpracująca także z Teatrem Współczesnym we Wrocławiu, Teatrem Ad Spectatores, Teatrem Komedia oraz Wrocławską Operą. Ma w swoim dorobku artystycznym ponad trzydzieści ról teatralnych. Zagrała w kilku fi lmach oraz serialach telewizyjnych. Na XLI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w 2001r. nagrodzona za debiut. Laureatka Brązowej Iglicy w 2003r. Angażuje się w wiele akcji charytatywnych, wspomagając wrocławskie Hospicjum dla Dzieci oraz Fundację "Mam Marzenie". Od trzech lat prowadzi także własną działalność - Teatrakcję.
***
STANISŁAW MELSKI - aktor i reżyser. Od 1978 roku w Teatrze Polskim we Wrocławiu. Zagrał ponad sto ról w teatrze, fi lmie i telewizji. Pracował miedzy innymi z Jarockim, Mincem, Wojtyszką, Wajdą i Prusem. Jego największe role teatralne to: Woyzeck, Kandyd, Czepiec oraz Osip w "Płatonowie" Czechowa. Wyreżyserował kilkanaście sztuk teatralnych: "Tango" i "Emigrantów" Mrożka, "Szewczyny" wg "Szewców" Witkacego, "Rozkład jazdy" Petera Zelenki, "Ferdydurke" Gombrowicza. Monodram "Piaskownica" w jego reżyserii a w wykonaniu Wsiełowoda Czubenki zdobył w 2010 roku pierwszą nagrodę na festiwalu w Toruniu oraz II nagrodę na międzynarodowym festiwalu monodramów w Moskwie w grudniu 2010 roku. Monodram "Sachem" w wykonaniu Moniki Bolly także w jego reżyserii został laureatem 45. OFTJA we Wrocławiu w 2011 roku.
