Ukrzyżować proroka
"Prorok Ilja" w reż. Ondreja Spišaka w Teatrze na Woli w Warszawie. Pisze Aneta Kyzioł w Polityce.
Szef warszawskiego Teatru Na Woli Tadeusz Słobodzianek napisał
kolejną wersję "Proroka Ilji", a słowacki reżyser Ondrej Spišak, ulubiony współpracownik Słobodzianka, znów po jego dzieło sięgnął. Poprzednia inscenizacja Spišaka poprzedniej wersji "Proroka", wyreżyserowana w Teatro Tatro ze słowackiej Nitry, pokazywana siedem lat temu w namiocie na dziedzińcu warszawskiego Centrum Sztuki Współczesnej, była przejmującym, wstrząsającym doświadczeniem. Słowaccy i polscy aktorzy (reżyser Łukasz Kos w roli Żyda Rotszylda z Białegostoku i Magdalena Boczarska jako buntownicza Olga) naprawdę byli fanatyczną wspólnotą, która postanawia powtórzyć ukrzyżowanie, bo poprzednie najwyraźniej się nie udało, skoro ludzie wciąż grzeszą, życie jest ciężkie, a światu daleko do raju. Każdy z bohaterów był człowiekiem z krwi
i kości, stała za nim wiara - specyficznie pojmowana, wypaczona, ale tym silniejsza, tradycja ludzkich ułomności i najprawdziwsza ludzka rozpacz.
To wszystko znikło w inscenizacji w Teatrze Na Woli. Chłopi, którzy postanawiają ukrzyżować proroka Ilję (stonowany Andrzej Seweryn w tytułowej, choć drugoplanowej właściwie roli), losują role: od Heroda, przez Piłata i jego żonę, Weronikę, Żołnierza, po Judasza. Ale ci chłopi nie są wielowymiarowymi ludźmi. Są płaskimi typami - znakami czy symbolami pustej, fanatycznej, plemiennej polskiej religijności, w której najsilniej ujawnia się chęć linczu i potrzeba krwi. W efekcie sprawnie zrealizowany, przesiąknięty dymem kadzidła i religijnymi pieśniami (jak zwykle świetna Izabela Dąbrowska) spektakl ogląda się bez emocji.
