"Shylock" za i przeciw
"Shylock" w reż. Marcina Ehrlicha w Teatrze Korez w Katowicach. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
Piotr Kondrat ukazuje w monodramie skomplikowane wnętrze bohatera Szekspirowskiego "Kupca weneckiego", który bywał przedstawiany na scenie jako bezwzględny lichwiarz, przebiegły Żyd, najsłuszniej w świecie poskromiony w krwawych zapędach. Stąd przeświadczenie, że to dramat o wymowie antysemickiej. Kondrat omija tę pułapkę i wnika w głąb bohatera, rysując wnętrze człowieka poniżanego, wyszydzanego, oszukiwanego, który próbuje wziąć odwet na wrogim świecie wyniosłych chrześcijan, ale zamiast smaku zemsty poznaje gorycz klęski i wykluczenia. Nie jest bez winy, ale kara, jaką ponosi, to krzycząca niesprawiedliwość. Taka interpretacja wpisuje dramat jednego z najbardziej zagadkowych bohaterów Szekspira w krąg współczesnych fobii, rasowych uprzedzeń i nietolerancji, często prowadzących do zbrodni i wojen.
Nie ma to na szczęście nic wspólnego z doraźną publicystyką, monodram zachowuje czystość formy. Historia Shylocka zostaje wpisana w praktyki wędrownego bukinisty-kuglarza, który oferuje rozmaite książki, wśród nich także dzieła Szekspira. Aby zachęcić potencjalnych nabywców, ilustruje na ich oczach fragmenty "Kupca weneckiego", wcielając się w mgnieniu oka w Shylocka i w innych bohaterów dramatu.
Aktorska biegłość tych przebieranek przy wtórze magicznej muzyki Louisa Armstronga i Barbry Streisand, zróżnicowanie przywoływanych postaci, ale i powaga, kiedy zbliżamy się do przejmującego finału dramatu - wszystko to stanowi siłę spektaklu Kondrata, opartego na świetnie skrojonym scenariuszu.
Warto dodać, że Kondrat w pewnym sensie specjalizuje się w monodramie Szekspirowskim - jego "Hamlet" objechał już prawie całą Polskę i pół Europy, wszędzie wzbudzając aplauz unikatową formą, współdziałającą z rozmaitą przestrzenią i architekturą. "Shylock" to kolejne potwierdzenie wyczucia formy, niezbędnej do przeistoczenia się literatury w teatr.
