Dziś 30. rocznica śmierci Konrada Swinarskiego
30. rocznica śmierci Konrada Swinarskiego (na zdjęciu) - jednego z najwybitniejszych polskich twórców teatralnych XX wieku, reżysera i scenografa - przypada 19 sierpnia. Artysta zginął w 1975 roku w wypadku lotniczym.
Swinarski (1929-1975) zapisał się w dziejach teatru przede wszystkim jako reżyser polskich narodowych dramatów: "Dziadów" Adama Mickiewicza (1973 r.) i "Wyzwolenia" Stanisława Wyspiańskiego (1974 r.). Oba spektakle powstały w Starym Teatrze w Krakowie.
Aktorka Anna Polony zagrała we wszystkich inscenizacjach Swinarskiego wystawianych na deskach Starego. Współpracę z reżyserem wspomina jako "wydarzenie najwyższej artystycznej miary". - 10 lat pracy z tym wielkim artystą dało mi więcej i stanowiło większe bogactwo dla mojej artystycznej osobowości niż późniejsze 30 lat bez niego - powiedziała PAP artystka.
- To co stworzył Kantor czy Grotowski w swoich słynnych przedstawieniach miało swój artystyczny wyraz dzięki nowatorstwu, dzięki eksperymentom. Natomiast to, co tworzył Swinarski w teatrze profesjonalnym, repertuarowym, było sztuką najwyższych lotów - oceniła.
Według Polony, Swinarski zmuszał publiczność do myślenia. - W swoich spektaklach nie dawał odpowiedzi na trudne pytania. On te pytania stawiał. Widz był przez niego zmuszany do drążenia tematu - podkreśliła. Swinarskiego nazwała "darem od losu zarówno dla artystów, którzy z nim pracowali, ale także dla całego teatru polskiego".
Anna Dymna, która w "Dziadach" Swinarskiego zagrała Dziewczynę, uważa, że uprawia najpiękniejszy zawód świata - właśnie dzięki Swinarskiemu. - To dzięki jego pasji i miłości do pracy można się było zarazić teatrem i aktorstwem - powiedziała PAP aktorka.
Konrad Swinarski studiował w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie i w Łodzi oraz w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Pierwszą samodzielną pracą reżyserską Swinarskiego był "Żeglarz" Jerzego Szaniawskiego w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
W latach 50. odbył staż w Berliner Ensemble jako jeden z asystentów Bertolta Brechta. Reżyserował w Berlinie Zachodnim oraz w warszawskich Teatrach: Dramatycznym, Współczesnym, Ateneum i Wielkim.
Od połowy lat 60. aż do śmierci Swinarski był reżyserem Starego Teatru w Krakowie, w którym zrealizował m.in.: "Nie-Boską komedię" Zygmunta Krasińskiego (1965), "Dziady" Adama Mickiewicza (1973), "Wyzwolenie" Stanisława Wyspiańskiego (1974) i "Sen nocy letniej" Williama Shakespeare'a (1970).
Poza teatrem Konrad Swinarski współpracował także z telewizją. Wśród zrealizowanych przez niego spektakli znalazły się, m.in.: "Opera za trzy grosze" Bertolta Brechta i "Pies ogrodnika" Lopego de Vegi. Artysta nakręcił również film telewizyjny "Sędziowie" wg Stanisława Wyspiańskiego.
W 1974 roku Swinarski rozpoczął próby do "Hamleta" z Jerzym Radziwiłowiczem w roli głównej. Prace nad dramatem przerwała nagła śmierć reżysera.
