Artykuły

Zofia Cybulko nie jest już zastępcą wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wojewoda podlaski - na wniosek jej szefa - odwołał ją ze stanowiska. Poszło o "żydostwo".

Stwierdzenia tego zastępczyni konserwatora wojewódzkiego użyła w piątkowe popołudnie przed teatrem TrzyRzecze. Kiedy do teatru zmierzali widzowie, chcący na własne oczy przekonać się, czy "Golgota Picnic" rzeczywiście jest tak obrazoburczym spektaklem, jak mówiły poznańskie środowiska prawicowe, doprowadzając do odwołania spektaklu na festiwalu "Malta", Zofia Cybulko była wśród protestujących. Na filmie nakręconym przez "Wyborczą" widać, jak tłumaczy swej towarzyszce, że to "awangarda finansowana z Fundacji Batorego. Czyli żydostwo". W poniedziałek filmik wysłaliśmy do jej przełożonych - konserwatora wojewódzkiego Andrzeja Nowakowskiego, wojewody podlaskiego Macieja Żywno oraz resortu kultury i dziedzictwa narodowego z prośba o komentarz do poczynań urzędniczki i pytaniem, co zamierzają zrobić z tą sytuacją? Naszym zdaniem przy takich poglądach trudno bowiem o podejmowanie racjonalnych decyzji związanych z dziedzictwem żydowskim czy też w ogóle dziedzictwem innym niż tym związanym z religią katolicką - prawosławiem, spuścizną ewangelicka czy muzułmańską.

Na efekt nie trzeba było długo czekać. We wtorek zapadły decyzje.

- Wniosek o zdjęcie z funkcji jest już u wojewody - mówił około godziny 14 w rozmowie z "Wyborczą" Andrzej Nowakowski.

Dodawał, że w tym przypadku nie ma potrzeby proszenia o opinię resortu kultury. - To ja wnioskuję o powołanie i odwołanie zastępcy.

Rzeczniczka wojewody potwierdzała, że pismo konserwatora trafiło już na biurko Macieja Żywno. I dodała, że przychylił się on już do wniosku konserwatora. Po godzinie 15 dokumenty zostały przez wojewodę podpisane.

Nowakowski odpowiedział też, że jest zaskoczony sformułowaniami używanymi przez jego pracownicę.

- Będąc na takim stanowisku, trzeba liczyć się ze słowami - skwitował.

Zofia Cybulko została zastępczynią podlaskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków w roku 2006, gdy stanowisko to objął Andrzej Nowakowski, namaszczony przez PiS-owskiego wojewodę Jana Dobrzyńskiego. Wcześniej była pełniącą obowiązki konserwatora wojewódzkiego. Ona, oraz jej szef, przez te lata dali się poznać jako osoby mające dość luźne podejście do zabytków.

Pozwolili np. na "oblachowanie" wałów perły modernizmu, jaką jest kościół św. Rocha, zburzenie wpisanych kilka miesięcy wcześniej do rejestru zabytków schodów i murów oporowych przy katedrze, rozbiórkę przedwojennych budynków przy Branickiego 3/5, zburzenie właściwie do fundamentów kamienicy przy Warszawskiej 19, na miejscu której powstała atrapa mieszcząca Centrum im. Ludwika Zamenhofa. Im zawdzięczamy wydmuszki przy Kilińskiego 15 oraz Sienkiewicza 63, a także sprofanowanie misternie zdobionych elewacji tkalni w zespole fabrycznym Chany Marejn i Wolfa Zilberblatta, na których pojawił się styropian.

Do listy "osiągnięć" doliczyć można zgodę na podwyższenie i zmianę fasady budynku "Solidarności' przy Suraskiej, wykreślenie z ewidencji gmachu chłodni przy Baranowickiej czy zgodę na usunięcie niemieckiego napisu znad wejścia do kościoła św. Wojciecha, przypominającego, że wcześniej był to kościół ewangelicki św. Jana - w tym przypadku Zofia Cybulko nie miała o nim w ogóle pojęcia. Wreszcie to ona podpisała się pod zgodą na budowę Muzeum Archidiecezjalnego przy ul. Warszawskiej i zniszczenie sześciu dekoracji w technice sgraffito Antoniego Szymaniuka na wykuszach dwóch bloków przy alei Piłsudskiego. A to tylko najgłośniejsze dokonania.

Andrzej Nowakowski pytany przez "Wyborczą" o to, kiedy poznamy jego nowego zastępcę, odpowiada, że będzie się zastanawiał, czy w ogóle go powoływać.

Zofia Cybulko nadal ma pracować w jego urzędzie. Na nasze pytanie, czym jest "żydowskość", nie odpowiedziała. Nie wiadomo też, czy resort kultury nie podejmie działań w tej sprawie. Wciąż czekamy na odpowiedź z ministerstwa.