Chcę się bawić
"Porozmawiajmy po niemiecku" wg pamiętnika Hanny Zach w reż. Łukasza Kosa w Teatrze Polonia w Warszawie. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
Tak pisze i tak próbuje żyć bohaterka monodramu opartego na pamiętniku Hanny Zach z czasów okupacji. To unikatowy przekaz, opowieść o wolności wewnętrznej, demonstrowanej niezależnie od okoliczności. Jak sama pisze: "kto ma 16 lat, to wszystko wypada". Wypada objadać się słodyczami, pędzić na rowerze na oślep i oglądać się za chłopakami. Spisująca pamiętnik nastolatka notuje fascynacje młodymi mężczyznami, przede wszystkim Niemcami w mundurach. Szczególnie gustuje w lotnikach, to z nimi podejmuje przelotne flirty, na ogół niewinne, choć zdarzają się głębsze zauroczenia. Pociąga ją także niemiecka kultura, z upodobaniem szlifuje język, często udaje Niemkę, choćby po to, by wygodnie przejechać się w wagonie tylko dla Niemców. Nie zamierza jednak wyrzekać się swojej polskości, to taka gra, sztubacki psikus.
Tekst to prawdziwe objawienie, ukazujące nieznany obszar przeżyć, jakich próżno szukać w literaturze martyrologicznej czy choćby patriotycznej. Jego sceniczna realizacja wnosi do obrazu okupacji zupełnie nieznany, inny akcent, a fakt, że w roli Hanki występuje Zofia Wichłacz, utalentowana aktorka, co potwierdziła nagroda za rolę w "Mieście 44" Jana Komasy na festiwalu w Gdyni, sprawia, że opowieść tchnie autentyzmem. Jej Hanka płoni się, śmieje, tańczy, ćwiczy na pianinie, przewraca na otomanie, złości i śmieje, a przede wszystkim oddaje marzeniom o pięknej przygodzie, jaką jest życie swobodne, bez ograniczeń i bez wojny. Ważnym komentarzem wpisanym w spektakl jest rozmowa z nieżyjącą już autorką pamiętnika, nagrana przed kilku laty. Okazuje się, że tryskająca energią dziewczyna u zmierzchu życia niewiele pamięta. Tym bardziej przywołanie tego tekstu na scenie, odsłonięcie świata dziewczyńskich przeżyć to wyjątkowa chwila, kiedy otwiera się przed nami nieopisane doświadczenie, omijane przez kronikarzy okupacji.
