Artykuły

Performensy, pokazy filmowe, premiery spektakli teatralnych, a także dyskusje o kulturze i religii zaplanowano na tegoroczną VII edycję wielkopostnego festiwalu Gorzkie Żale/Nowe epifanie. Wydarzenie rozpoczyna się w środę, potrwa do 20 marca.

- Gorzkie Żale są z jednej strony festiwalem, co kojarzy się świecko, raczej z wydarzeniami, które zazwyczaj nie mają miejsca w trakcie Wielkiego Postu. Jednocześnie "Gorzkie żale" kojarzą się z nabożeństwem religijnym. Na tym ma się opierać ten festiwal - styku przestrzeni sacrum i profanum. Mamy nadzieję, że będzie inspirował i mamy nadzieję, że ten styk - miejsce, które uwiera i zmusza do refleksji - jest naturalną przestrzenią człowieka - wyjaśnił dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II Norbert Szczepański.

Hasłem tegorocznej edycji jest "wolna wola na rozdrożu", a motywem przewodnim - skrzyżowanie, traktowane zarówno jako symbol chrześcijaństwa, a także jako opowieść "o zagubieniu człowieka, o skutkach podejmowanych przez nas decyzji i o sile wolnej woli".

- Wydaje mi się, że jest potrzebne pochylenie się nad tym, w jaki sposób wykorzystujemy wolną wolę w świecie, w którym wszystko wolno - powiedział dyrektor artystyczny festiwalu Redbad Klijnstra. - Na skrzyżowaniu możemy się zastanowić, czy dalej chcemy podążać tą drogą, na której znajdujemy się teraz, albo czy chcemy się cofnąć lub zawrócić. Skrzyżowanie daje możliwość spotkania, generuje możliwości zderzenia się, pomocy komuś potrzebującemu, ale również wymiany poglądów - dodał.

Organizatorzy festiwalu zapraszając artystów do wzięcia udziału w wydarzeniu przypomnieli list Jana Pawła II do artystów i poprosili ich o zmierzenie się z nim oraz ze staropolskimi tekstami, które twórcy mieli na potrzeby festiwalu zinterpretować na nowo.

Jednym z tekstów wziętych ponownie "na warsztat" był średniowieczny dialog "O ofiarowaniu Izaaka". Wykorzystała go Natalia Korczakowska, reżyserka spektaklu, który otworzy festiwalowy cykl teatralny. "Wyznawca" (premiera 11 lutego w Teatrze Studio) był inspirowany filmem "Fanatyk" z 2011 roku, który opowiada historię amerykańskiego Żyda, Danny'ego B., który w 1965 roku w wywiadzie dla "New York Timesa" powiedział, że odrzucił religię przodków i stanął na czele neonazistowskiej bojówki z nienawiści do własnego narodu.

Prócz spektaklu Korczakowskiej podczas Festiwalu 27 lutego w Teatrze Imka publiczność zobaczy przedstawienie Mikołaja Mikołajczyka "Projekt Dekalog czyli folwarczne imaginarium", w którym zagrają zakrzewscy seniorzy, z którymi Mikołajczyk stworzył już m.in. sztuki "Teraz jest czas" (2012) i "Projekt. Jezioro łabędzie" (2014). Na 4 marca w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego zaplanowano premierę "Znaku Jonasza" Pawła Passiniego - sztuki inspirowanej fragmentami Księgi Jonasza oraz średniowiecznym oficjum dramatycznym "Nawiedzenie Grobu". Cykl teatralny zakończy się 20 marca w Teatrze Studio "Historyją o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" Piotra Tomaszuka na podstawie misterium, które po raz pierwszy ukazało się w druku w 1570 roku w krakowskiej oficynie Floriana Unglera.

W trakcie "Gorzkich Żali" odbędą się performensy - m.in. "Mysterium" Igora Gorzkowskiego (20-21, 27-28 lutego i 5-6 marca w Teatrze Ochoty), podczas którego autor nawiąże do "wciąż żywej w Ameryce Południowej tradycji pudełkowego teatru ulicznego, w którym aktor-lalkarz gra wielokrotnie ten sam spektakl, dla każdego osobno" oraz "smutno siedzieć w swoim krześle no i kombinują te wojny" Jarosława Tumidajskiego dot. pomagania przez SMS-y (20-21 lutego, Teatr Ochoty).

12 i 13 marca odbędą się dwa koncerty. Pierwszego dnia - "Dobranoc" w Collegium Anatomicum Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, gdzie, jak zachęca artysta Michał Zdunik, będzie można się zatrzymać i spróbować sobie wyobrazić, "co musiała czuć Maryja, trzymając na rękach ciało umęczonego Syna". Drugiego Adam Strug w Kościele Akademickim św. Anny wraz ze stuosobowym chórem wykona "Żołtarz Jezusow", czyli śpiewaną w trakcie Wielkiego Postu długą pieśń pasyjną ułożoną w 1488 roku przez Władysława z Gielniowa.

W ramach wydarzeń towarzyszących w Państwowym Muzeum Etnograficznym odbędzie się także zdarzenie artystyczno-kulinarne "Stypa. Rytuał utraty" w reżyserii Moniki Kuci.

Przez cały czas trwania festiwalu w przestrzeni miejskiej warszawiacy będą mogli obejrzeć gotycką kapliczkę w formie koksownika (Coal Heart Mother) autorstwa Jakuba Szczęsnego, projektanta najwęższego budynku na świecie, czyli Domu Kereta na warszawskiej Woli. Na poniedziałki zaplanowano pokazy filmowe (od 15 lutego zobaczymy w kinie Atlantic kolejno "Apostoła", "Przeszłość", "Wypełnić pustkę" i "Anioła") z prelekcją i dyskusją, którą poprowadzi ks. Witold Kawecki, na środy - dyskusje tematyczne "na skrzyżowaniu kultury z religią" w Teatrze Studio, które poprowadzi Sebastain Duda. W Centrum Myśli Jana Pawła II odbywały będą się także warsztaty dla dzieci, np. animacji poklatkowej i teatralne.

Organizatorem Festiwalu Gorzkie żale jest Centrum Myśli Jana Pawła II.

Festiwal potrwa 40 dni, od Środy Popielcowej do Niedzieli Palmowej. Szczegółowy program i dodatkowe informacje można znaleźć na stronie wydarzenia.