Katowice. Wystawa plakatów Romana Kalarusa
Roman Kalarus nie lubi mówić o swojej pracy. - Moje plakaty niech mówią za mnie - podsumowuje krótko. Nie pozostaje nam więc nic innego, tylko pędzić do Muzeum Historii Katowic na ulicę Szafranka, gdzie właśnie otwarto wystawę jego plakatów zatytułowaną po prostu "Roman Kalarus. Plakaty".
Roman Kalarus uznawany jest przez krytyków za jednego z najlepszych współczesnych polskich plakacistów. W tym roku mija dokładnie 40 lat, odkąd ukończył Wydział Grafiki w Katowicach, będący wtedy filią Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, i podjął się projektowania plakatów.
Na wystawie w Muzeum Historii Katowic pokazanych zostanie około 130 dzieł Kalarusa oraz projekty do niektórych z nich. - Są to barwne, ekspresyjne prace o dynamicznych kompozycjach. Większość z nich to offsety i sitodruki. Warto dodać, że Kalarus swoje projekty wykonuje odręcznie, a nie za pomocą komputerowych programów graficznych - mówi Ewelina Krzeszowska, kuratorka wystawy z Działu Sztuki MHK. Kolory zestawione są tu na zasadzie kontrastu, dynamizm uzyskany dzięki wykorzystaniu linii diagonalnych i nakładaniu się kolejnych planów.
Intryguje również warstwa znaczeniowa plakatów. - Spotykamy tu typowe dla Kalarusa sterowce i odrzutowce, często przybierające kobiece kształty, czy w ogóle wszechobecne kobiece sylwetki. Można zauważyć również bardzo charakterystyczne dla twórczości Kalarusa erotyczne podteksty. Do tego dochodzi rozbudowane liternictwo i wymyślny podpis artysty, widniejący na każdym plakacie - podsumowuje kuratorka.
Prace prezentowane na wystawie podzielone zostały na kilka pól tematycznych. "Ja Kalarus" to tytuł pierwszej części ekspozycji, na której znalazły się druki powstałe przy okazji licznych wystaw artysty. Plakaty wystawowe zaś pokazane zostały w kilku konfiguracjach. W części "Wystawy plakatu, kolekcje" prezentowane są druki zaprojektowane do wystaw w Polsce i za granicą, w których Kalarus brał udział.
"Wystawy - nie tylko plakat" oraz "Przyjaciele Kalarusa" stanowią osobne bloki tematyczne. - W drugim przypadku są to plakaty zaprojektowane dla kolegów artystów, w tym dla jednego z najwybitniejszych polskich plakacistów, pochodzącego z Katowic Waldemara Świerzego, a także żony Kalarusa, znanej graficzki, współautorki malowideł w kościołach w Tychach i Katowicach, Joanny Piech - informuje kuratorka.
Najstarszy na wystawie plakat Romana Kalarusa pochodzi z 1976 roku i przedstawia wielbłąda zapraszającego na spotkanie afrykanistów w Instytucie Zoologii na Uniwersytecie Śląskim. Znalazł się w grupie plakatów pod hasłem "Kwitnąca kultura studencka czasów PRL, czyli Kocynder, Akant, Teatr STG", ponieważ plakacista w latach 70. i 80. związany był z kulturą studencką i tworzył wiele prac na potrzeby Regionalnego Ośrodka Studenckiego "Kocynder" w Chorzowie oraz Klubu Studenckiego "Akant" w Katowicach. Sporo z nich to dowcipne plakaty dotyczące festiwali jazzowych, inspirowane pop-artem, okładkami płyt winylowych i ilustracjami Heinza Edelmanna. Wątki muzyczne w twórczości artysty prezentuje część zatytułowana "To, co Kalarus lubi najbardziej, czyli blues, jazz, The Rolling Stones". O tym, że chętnie współpracuje także ze śląskimi instytucjami kultury, świadczą projekty zebrane pod hasłem "Kultura na najwyższym poziomie, czyli film, teatr, opera".
Na ekspozycji w Muzeum Historii Katowic znalazło się też miejsce na czarno-białe plakaty Kalarusa projektowane dla Muzeum Diecezjalnego w Katowicach od połowy lat 80. - W tych pracach artysta wydaje się być bardziej skupiony, oszczędny w formie, co z pewnością wynika ze specyfiki zamówień i zamawiającego. Siłą wyrazu przemawia zwłaszcza "Pieta polska", nawiązująca do wydarzeń w kopalni Wujek w 1981 roku - dodaje Krzeszowska.
Dopełnieniem wystawy są plakaty reklamowe wykonywane na zamówienie firm komercyjnych, prace powstałe w ramach współpracy z duszpasterstwem akademickim, dzieła inspirowane wydarzeniami historycznymi oraz plakaty o wymiarze społecznym.
Wernisaż wystawy "Roman Kalarus. Plakaty" odbędzie się w piątek 12 lutego o godz. 17 w Muzeum Historii Katowic w budynku przy ulicy Szafranka 9. Otwarciu towarzyszyć będzie koncert bluesowy Marka Makarona Motyki. W marcu zaś ukaże się katalog plakatów Romana Kalarusa wydany przez muzeum, które jest w posiadaniu ponad 350 jego prac. Ekspozycja czynna będzie do 17 kwietnia.
