Artykuły

Reżyseria: S. Stapf. Lalki i dekoracje: E. Baranowski. Muzyka: S. Prószyński.

Wystawienie "Snu nocy letniej" przez Baj Pomorski należy uważać za eksperyment, za próbę, za tę pierwszą jaskółkę, która może zwiastować wiosnę. Wiosną w tym wypadku będzie coraz śmielsze sięganie teatrów lalkowych po tak zwany wielki repertuar, będący dotychczas wyłączną własnością teatrów dramatycznych. Na przykładzie Baja Pomorskiego przekonaliśmy się jednak, że teatry lalkowe mogą sobie doskonale dać radę z Szekspirem, który choć skrócony i trochę zubożony, jednak przemawia do widzów. Dlatego też można stawiać pomyślne horoskopy co do rozszerzenia tego repertuaru w oparciu o dzieła innych klasyków, jak Molier czy Słowacki, a może nawet w oparciu o niektóre dzieła wielkiej klasyki greckiej.

Wprawdzie przy tego rodzaju widowiskach powstać mogłoby pytanie: kto właściwie ma być odbiorcą - dzieci czy dorośli? Ale na to już z góry odpowiada Baj Pomorski, zaznaczając na afiszach, że przedstawienie to jest właśnie dla dorosłych. Zastrzeganie jednak widowisk tylko dla dorosłych może w pewnym stopniu rozczarować widza - dziecko, które przyzwyczaiło się uważać teatr lalkowy za "swój", za teatr, do którego dorosły widz idzie tylko jako jego opiekun. Widz - dziecko, młodsze lub starsze, oczywiście na przedstawienie "Snu nocy letniej" pójdzie, ale - co wyniesie? Jak dalece jest przygotowane na odbiór tego rodzaju sztuki, jak dalece, sztuka jest przystosowana do ewentualnego odbiorcy - dziecka? Czy można zatem, opracowując wielki repertuar dla teatrów lalkowych, zupełnie pominąć najszersze warstwy widzów - młodzież i dzieci? Pozostawiając jednak te luźne uwagi trosce reżyserów i inscenizatorów, uważam, że omawiane przedstawienie Baja, choć posiada pewne usterki, jest przedstawieniem udanym, doskonale wykonanym technicznie i przynoszącym Bajowi jeszcze jedno wielkie osiągnięcie artystyczne. W pierwszym rzędzie należy podkreślić ogromny wkład pracy reżysera i zespołu w zmontowanie tego ciekawego widowiska, odbiegającego od wszystkich poprzednio oglądanych na scenie Baja.

Tym razem aktorzy mieli też do czynienia z tekstem z prawdziwego zdarzenia i w dodatku z nie byle jakim wierszem (Szekspir - Gałczyński) i wyszli z tej ogniowej próby zwycięsko. Wiersz brzmi płynnie i ładnie i będąc mową potoczną bohaterów, nie przestawał być wierszem pełnym poezji i uroku. Bardzo żywo i realistycznie wypadły sceny ludowe. O coraz doskonalszej technice prowadzenia lalek przekonywujemy się na każdym nowym przedstawieniu Baja Pomorskiego, nigdy jednak plastyczność ruchów i różnorodność gestykulacji tak nie oczarowały widzów jak właśnie w "Śnie nocy letniej", gdzie wdzięk greckich postaci i strojów został tak pięknie podkreślony płynnością ruchów i harmonijnością - zaryzykujmy określenie - ciała lalki. Oprawa dekoracyjna, jak zawsze w większych i poważniej potraktowanych sztukach Baja - piękna i nastrojowa, choć wielkie drzewa pierwszego lasu trochę nie harmonizują z drobnymi postaciami lalek, a duży pułap nieba nieco przytłacza dekorację. Lalki śliczne i pełne wdzięku.

Z licznego zespołu wykonawców na szczególną pochwałę zasługuje J. Czauderna, jako Spodek - Osioł - Pyram, z prawdziwym artyzmem odtwarzający trzy postacie swej roli, zwłaszcza zaś pełen ekspresji i swoistego wdzięku jako Osioł. Bardzo dobra jest również Z. Ziembińska w roli Puka (nie widziałam niestety, T. Zielińskiej), lekka, zwinna, bogata w głosowe modulacje. Na uznanie zasługują również L. Bieniaszewski, jako pełen godności Oberon, J. Harenda i W. Iwanicki jako Lyzander i Demetriusz, Ł. Krajewska jako Helena, A. Czerniewska - Hipolita, R. Baranowska - Hermia, M. Dymała (Duda i świetna Tyzbe). W pozostałych rolach wystąpili: Borowicz - bardzo powściągliwy i "książęcy" Tezeusz, Cz. Kurzowski - Pigwa, H. Kałamajski - Egeusz i Ryjek, H. Przybyszewska - Tytania (nieco słaba głosowo), J. Brauer - Groszek.

Zespół muzyczny i bardzo przyjemnie brzmiący chór prowadziła K. Zalewska. Muzykę do sztuki - niestety niezbyt udaną - skomponował S. Prószyński.