Artykuły

Alinę Janowską - zmarłą 13 listopada aktorkę - żegna Witold Sadowy.

Poznałem Aliną Janowską w latach czterdziestych ubiegłego stulecia. W Teatrze Nowym przy ul. Puławskiej 39. Za dyrekcji Juliana Tuwima i Mariana Mellera. Dziś zamiast teatru jest w tej Sali Carrefour-Express. Nie ma śladu po teatrze. Żadnej tablicy upamiętniającej. Oboje debiutowaliśmy na scenie po wojnie. Ona jako tancerka i piosenkarka w roku 1946 w Teatrze Domu Żołnierza w Łodzi. Po ukończonych studiach baletowych u znakomitej tancerki i pedagoga Janiny Mieczyńskiej oraz egzaminie eksternistycznym przed Komisją Kwalifikacyjną Związku Artystów Scen Polskich. Ja rok wcześniej, w 1945 roku, w Warszawie jako aktor w pierwszym powojennym Teatrze m.st. Warszawy na Pradze. W Teatrze Nowym byłem z Alinką krótko. Teatr wkrótce przeistoczył się w Operetkę Warszawską. Alina zaangażowała się do Teatru "Syrena". Wszechstronnie utalentowana wyrosła na wielką gwiazdę tej sceny kabaretowo-rewiowej. Uwielbiana przez publiczność.

Była młodsza ode mnie o cztery lata. Pełna uroku. Inteligentna. Sympatyczna i koleżeńska. Serdeczna i uczynna. W każdej chwili gotowa służyć pomocą. Dobra i szlachetna. Wrażliwa na ludzkie cierpienia. Pogodna i uśmiechnięta. O dużym poczuciu humoru. Taką pozostała do końca.

Urodziła się w Warszawie w roku 1923 dnia 16 kwietnia. W rodzinie ziemiańskiej. Jej ojciec Stanisław Janowski był inżynierem rolnikiem, adiutantem generała Józefa Dowbor-Muśnickiego. Matka Marcelina, z domu Rymkiewicz śpiewaczką operową. W czasie okupacji niemieckiej Alina działała w konspiracji. Aresztowana przez Gestapo za pomoc Żydom siedziała na Pawiaku. Szczęśliwie udało się ją stamtąd wyciągnąć. W czasie Powstania Warszawskiego walczyła w szeregach Armii Krajowej. Była łączniczką w zgrupowaniu "Kiliński". Jej pseudonimy "Alina" i "Setka".

Poza tym że latami była gwiazdą w Teatrze "Syrena", występowała w Warszawie w Studenckim Teatrze Satyryków STS, Teatrze "Buffo" i "Komedia" na Żoliborzu. Jej głośne role w latach 1966-1980 to między innymi Mimi w "Damie od Maxima" Feydeau w reżyserii Edwarda Dziewońskiego, Kamilla w "Żołnierzu królowej Madagaskaru" w reżyserii Janusza Warneckiego, Jadzia w "Jadzi wdowie" w reżyserii Zbigniewa Sawana i Balbina w "Romansie z wodewilu" w reżyserii Władysława Krzemińskiego. Współpracowała z Polskim Radiem, z Podwieczorkiem przy mikrofonie, Teatrem Polskiego Radia, Teatrem Telewizji i Kabaretem "Szpak". Grała w licznych filmach i serialach telewizyjnych. Pierwszy raz pojawiła się na ekranie w roku 1946 w "Zakazanych piosenkach" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. W niewielkiej, ale zauważonej rólce podwórkowej śpiewaczki. Potem zagrała znakomicie dramatyczną rolę jugosłowiańskiej więźniarki w "Ostatnim etapie" Wandy Jakubowskiej, w komedii "Skarb", w "Samsonie", w"Lalce", w"Dulskich", w "Rozmowach kontrolowanych" i wielu innych filmach oraz w głośnych serialach telewizyjnych. Najgłośniejszy z nich w latach 60-tych to "Wojna domowa" w reżyserii Jerzego Gruzy.

Była dwukrotnie mężatką. Jej pierwszym mężem był Andrzej Borecki. Z tego małżeństwa urodziła się córka Agata. Po raz dugi wyszła za mąż za architekta i mistrza szermierki Wojciecha Zabłockiego. Urodziła mu dwójkę dzieci - syna Michała i córkę Katarzynę. Udzielała się społecznie. Działała w ZASP-ie. Była kilka razy przewodniczącą Sekcji Estradowej. A na Żoliborzu, gdzie mieszkała, dzięki Jej inicjatywie powstało Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom "Gniazdo". Latami uczestniczyła w zbiórce zainicjowanej przez Jerzego Waldorffa na rzecz renowacji grobów na Cmentarzu Powązkowskim. Odznaczona najwyższymi orderami państwowymi, licznymi nagrodami i wyróżnieniami. Od momentu kiedy zachorowała na Alzheimera, który czynił spustoszenie w jej umyśle, nie pokazywała się publicznie. Odeszła 13 listopada 2017 roku. W historii teatru pozostanie na zawsze jako aktorka i jako wspaniały człowiek. Żegnaj droga, kochana Alinko. Zapisałaś piękną kartę w swoim życiorysie.