Artykuły

Teresa Kujawa urodziła się 11 grudnia 1927r. w Bydgoszczy. Ukończyła Technikum Kinematografii w Poznaniu oraz Wydział Pedagogiczny Państwowej Szkoły Baletowej w Warszawie. Była tancerką, pedagogiem, choreografem, reżyserem, a po dziś dzień jest autorytetem i kopalnią wiedzy w dziedzinie powojennej historii polskiego baletu - pisze Oskar Świtała.

11 grudnia 2017r. swoje 90. urodziny obchodziła jedna z najważniejszych postaci polskiego świata baletu Teresa Kujawa.

Z okazji tego wyjątkowego jubileuszu, we wrocławskim domu wybitnej choreografki i jej męża Franciszka Knapika, odbyło się przyjęcie, na które przyjechała telewizja, ale przede wszystkim przyjaciele z całej polski: tancerze, choreografowie, artyści wielu dziedzin sztuki, dyrektorzy teatrów, kierownicy baletów, dyrygenci i wielbiciele reprezentujący różne pokolenia oraz wszelakie sfery życia.

Specjalny list do artystki wystosował m.in. dyrektor Teatru Wielkiego - Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski, natomiast Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, dzięki staraniom Emila Wesołowskiego, przyznało Teresie Kujawie nagrodę specjalną za całokształt twórczości, a skolimowska fundacja wspierająca artystów weteranów przekazała Jubilatce własną nagrodę finansową. To piękne gesty, za które można tylko dziękować!

Teresa Kujawa urodziła się 11 grudnia 1927r. w Bydgoszczy.

Ukończyła Technikum Kinematografii w Poznaniu oraz Wydział Pedagogiczny Państwowej Szkoły Baletowej w Warszawie.

Była tancerką, pedagogiem, choreografem, reżyserem, a po dziś dzień jest autorytetem i kopalnią wiedzy w dziedzinie powojennej historii polskiego baletu - oby tylko, do Pani Teresy Kujawy, o tę wiedzę chciano się jeszcze częściej zwracać, bo mimo pięknego wieku pamięta niemal wszystko.

Debiutowała w roku 1949 we Wrocławiu na scenie Teatru Dolnośląskiego w sztuce "Słomkowy kapelusz" Eugne Labiche`a w reżyserii Jerzego Waldena. W tym samym roku, po raz pierwszy, zatańczyła w suicie baletowej "Paw i dziewczyna" Tadeusza Szeligowskiego w choreografii Zygmunta Patkowskiego w Operze Dolnośląskiej, gdzie kreowała tytułową partię Dziewczyny.

Jako tancerka pracowała w Operze Dolnośląskiej we Wrocławiu, Operze Poznańskiej, a także współpracowała z Theatre d'Art du Ballet w Paryżu, z którym to podróżowała po całej Europie oraz krajach Bliskiego Wschodu i w którym to również stworzyła choreografię "Mała suita" do muzyki Witolda Lutosławskiego.

W swojej karierze tanecznej kreowała solistyczne partie, głównie charakterystyczne jak m.in.:

Cyganka - "Coppelia"

Solo taniec hiszpański - "Jezioro łabędzie"

Wróżka Carabosse - "Śpiąca królewna"

Zarema - "Fontanna Bachczyseraju"

Krasawica i Cyganka - "Pan Twardowski"

Zosia - "Z chłopa król"

Tatarka - "Tańce połowieckie"

Łucja - "Czarodziejska miłość"

Kurtyzana - "La Valse"

Młynarka - "Trójkątny kapelusz"

Bernarda Alba - "Dom Bernardy Alba"

Była kierownikiem baletu w Operze Wrocławskiej oraz Teatrze Wielkim w Łodzi, choreografem w Teatrze Wielkim w Warszawie, Teatrze Wielkim w Poznaniu, Operze we Wrocławiu, Operze na Zamku w Szczecinie oraz w Polskim Teatrze Tańca Conrada Drzewieckiego (którego prywatnie była żoną).

Jej twórczość choreograficzną podziwiała publiczność w całej Polsce, że wymieńmy chociażby:

Opera Wrocławska: "Coppelia", "Jezioro łabędzie", "Dziadek do orzechów, "Kopciuszek", "Spartakus", "Powracające fale", " Z chłopa król", "IV Symfonia koncertująca" Szymanowskiego, "Exodus" Kilara

Teatr Wielki w Warszawie: "Pan Twardowski", "Mity", "Mandragora", "Harnasie", "Goya", "Arlekinada", "Rzeźby mistrza Piotra"

Teatr Wielki w Łodzi: "Coppelia", "Medea", "Yerma", "Lord Jim"

Teatr Wielki w Poznaniu: "Pelleas i Melizanda"

Polski Teatr Tańca: "Medea"

Opera Nova w Bydgoszczy: "Krótkie życie"

Opera i Operetka w Szczecinie: "Coppelia"

Teatr Muzyczny w Gdyni: "Czarodziejska miłość"

Reżyserowała także opery i operetki jak m.in.: "Carmen" i "Barona cygańskiego" w Operze i Operetce w Szczecinie, "Carmen" w Operze Wrocławskiej czy "Halkę" i "Madama Butterfly" w Teatrze Wielkim w Łodzi.

Współpracowała również jako choreograf, aktorka i tancerka z telewizją polską, a także z wytwórniami oraz reżyserami filmowymi:

"Bolero" Maurice Ravela dla wytwórni Mosfilm, gdzie współpracowała z Leonidem Ławrowskim (1964)

"Rzeźby mistrza Piotra" Romualda Twardowskiego dla TVP (1972)

"Medea" Juliusza Łuciuka dla TVP (1978)

Była pedagogiem w szkołach baletowych w Poznaniu, Warszawie oraz w Moskiewskiej Akademii Tańca, wykładającym techniki tańca hiszpańskiego oraz polskich tańców narodowych.

Została odznaczona m.in.:

Nagrodą Miasta Wrocławia (1982r.)

Nagrodą I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1985r.)

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986r.)

Nagrodą ZASP-u Terpsychora - za osiągnięcia w dziedzinie choreografii i pedagogiki (1998r.)

Nagrodą Stowarzyszenia Autorów ZAiKS - za całokształt twórczości w dziedzinie choreografii (2007r.)

Medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Gloria Artis (2007r.)

Teresa Kujawa powiedziała kiedyś:

"Zawsze czułam potrzebę wypowiedzenia się przez taniec, przez ruch, który mam teraz możność choreografować. Sądzę jednak, że gdyby moim przeznaczeniem było zostać pielęgniarką czy krawcową, tak samo zatraciłabym się w tych zawodach jak w sztuce tańca. Jako choreograf (...) robię teatr i to nie dla siebie, ale dla innych." Po czym dodała "Jestem człowiekiem szczęśliwym".

Pani Tereso na szczęście została Pani tancerką i choreografem i proszę żyć 200 lat - co najmniej! - w tak fantastycznej formie, jaką prezentuje Pani teraz, będąc - już zawsze! - szczęśliwym człowiekiem!