Artykuły

18 października oficjalnie otwarto Starą Aptekę - nową scenę Teatru Wybrzeże, sąsiadującą z głównym gmachem teatru i aktualnie remontowaną Malarnią. Nowa scena swoją teatralną inaugurację będzie mieć 11 listopada, w ciągu sezonu odbędzie się na niej pięć premier, a już w weekend 19-21 października zwiedzą ją pierwsi widzowie - pisze Łukasz Rudziński w portalu Trójmiasto.pl.

Uroczyste otwarcie Starej Apteki

Samo uroczyste otwarcie rozpoczęto na Targu Węglowym nieopodal budynku Starej Apteki i sąsiadującego z nią głównego gmachu Teatru Wybrzeże. Jak zwykle przy takiej okazji, przedstawiciele władz miejskich i samorządowych podkreślili rolę kultury oraz wyliczyli sukcesy infrastrukturalne ostatnich lat i te zaplanowane na najbliższe lata, co z uwagi na formę przemówień wokół tłumu zgromadzonych słuchaczy przypominało nieco wiec wyborczy.

W kulminacyjnym momencie symbolicznego otwarcia poprzez ściągnięcie zasłony z budynku Starej Apteki i łącznika z gmachem głównym teatru dokonali: gospodarz uroczystości - dyrektor Teatru Wybrzeże Adam Orzechowski - oraz marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, przedstawicielka Unii Europejskiej i Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Anna Modzelewska oraz autor koncepcji architektonicznej Starej Apteki Jacek Bułat z Autorskiej Pracowni Architektonicznej w Poznaniu.

Potem aktorzy Teatru Wybrzeże odśpiewali publiczności wiersz Grzegorza Kwiatkowskiego z łącznika między głównym gmachem teatru a Starą Apteką. Następnie zaproszono zgromadzonych na ulicę Teatralną, którą wyjątkowo z okazji otwarcia Starej Apteki udostępniono licznie zgromadzonej publiczności (ukończenie prac na tej uliczce planowane jest na I kwartał 2019 roku). Salwą honorową wydarzenie to uświetniło Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Gdańsku. Później goście otwarcia zwiedzili jako pierwsi nową scenę teatralną Teatru Wybrzeże.

Nazwa nowej sceny nawiązuje do nazwy budynku, który powstał tu w 1636 roku, żartobliwie przez gdańszczan nazwanego Starą Apteką, gdyż wytwarzano tu kamienne piguły, czyli kule armatnie. W roku 1945 budynek został całkowicie zrujnowany. W 1966 roku odbudowano go jako jedno z pomieszczeń gospodarczo-magazynowych przywróconego właśnie Gdańskowi w tradycyjnej lokalizacji Teatru Wybrzeże.

Stara Apteka posiada kameralną widownię liczącą maksymalnie 150 miejsc oraz niezbędne zaplecze, w tym tak potrzebną Salę Prób, która nazywać się ma pieszczotliwie "Mała Czarna" (dotąd funkcję tę spełniała głównie Czarna Sala). Scena powstała w efekcie dostosowywania przestrzeni zabytkowych do współczesnych zadań (w ramach unijnego programu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). Nowoczesne zaplecze i foyer, które w przyszłości służyć będzie także rewitalizowanej właśnie Scenie Malarnia, zlokalizowano w zabytkowym budynku Starej Apteki, natomiast scena wraz z widownią została wkomponowana w przestrzeń pomiędzy ścianą tego historycznego gmachu a Wielką Zbrojownią. Obiekt jest nowoczesny i komfortowy, w pełni klimatyzowany, dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych (posiada windę transportującą widzów z parteru na poziom wejścia na widownię).

Najbliższe premiery Teatru Wybrzeże w Starej Aptece

Pierwszą premierą w Starej Aptece będą "Ruscy" Radosława Paczochy w reżyserii Adama Orzechowskiego (o Polakach, potomkach repatriowanych przez Stalina do Kazachstanu mieszkańców obecnej Ukrainy) - premiera 11 listopada będzie też teatralną inauguracją działalności teatru. W pierwszy weekend grudnia premierę będzie mieć druga propozycja - "My little pony" Paco Bezerry w reżyserii Rudolfa Zioły, sztuki o problemie szkolnej przemocy oraz jej konsekwencjach. Także w grudniu odbyć ma się kolejna premiera - "Tam i z powrotem" Michała Buszewicza, opartego na autobiograficznych zapiskach i relacjach ukraińskiej reżyserki Oleny Apchel, która przygotuje przedstawienie.

W marcu w Starej Aptece debiutujący absolwent krakowskiej AST Radosław Stępień wyreżyseruje jedno z arcydzieł dwudziestowiecznej dramaturgii amerykańskiej - "Śmierć komiwojażera" Arthura Millera. Po koniec sezonu piątą premierę na nowej scenie wyreżyseruje Jarosław Tumidajski, który wystawi "Niezwyciężonego", drapieżną tragikomedię społeczno-obyczajową brytyjskiego dramatopisarza Torbena Bettsa. Oprócz tego w Starej Aptece grane będą tytuły, prezentowane dotąd na Malarni, Scenie Kameralnej czy w Czarnej Sali.

Scena Stara Apteka jest kolejną, szóstą sceną Teatru Wybrzeże, obok Dużej Sceny, Sceny Malarnia (obecnie remontowanej, ma być gotowa w październiku 2019 roku), Czarnej Sali, sopockiej Sceny Kameralnej oraz sezonowej Sceny Letniej w Pruszczu Gdańskim. Projekt budowy sceny został współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.

Odrobina historii

Zabytkowy budynek Starej Apteki oraz jej foyer zostały utworzone w miejscu ściśle związanym z historią Gdańska - na terenie średniowiecznych fortyfikacji miejskich. Sam budynek i fragmenty średniowiecznych murów obronnych zostały wpisane do Rejestru Zabytków Województwa Pomorskiego, natomiast cały obszar inwestycji podlega ochronie konserwatorskiej i zlokalizowany jest na obszarze stanowiącym Pomnik Historii. Jak wykazały badania archeologiczne, najstarszymi elementami, na których powstały obecne budynki Teatru, są pozostałości średniowiecznego sytemu obwarowań miejskich - muru wysokiego, który wykorzystano przy budowie tylnej ściany Starej Apteki i muru niskiego, na którym posadowiono ścianę frontową. W trakcie wykopalisk natrafiono także na pozostałości gotyckiej baszty oraz fosy.

Wraz z rozwojem miasta i systemu obronnego, dawne obwarowania miejskie traciły swoje znaczenie i były stopniowo rozbierane lub adaptowane do nowych funkcji. W miejscu dawnych baszt w latach 1601-1609 wybudowano Wielką Zbrojownię, a 30 lat później (w 1636 roku) prochownię. Jak wynika z dokumentów historycznych budynek ten został żartobliwie przez gdańszczan nazwany Starą Apteką, gdyż wytwarzano tu proch i wszelkiego rodzaju piguły: kule, granaty do armat, kartacze, kule do puszek, łańcuchowe i spiczaste. Dzisiaj nazwa nowej sceny nawiązuje do historycznej nazwy budynku.

Stara Apteka pełniła swoją rolę do końca XVIII wieku. W okresie międzywojennym wewnątrz obiektu założono transformatorownię zasilającą w elektryczność teren Głównego Miasta - z tego powodu doszło do znacznej przebudowy wnętrza. W roku 1945 budynek został całkowicie zrujnowany, w 1966 odbudowano go jako magazyn dla Teatru Wybrzeże. Z okresu przedwojennego zachowały się jedynie zewnętrzne mury, za wyjątkiem ściany szczytowej od strony podwórza, która uległa całkowitemu zniszczeniu podczas działań wojennych i nie została zrekonstruowana.

Wnętrze budynku Starej Apteki było wielokrotnie przebudowywane, ściany zewnętrzne wykonane były z cegły z wykorzystaniem elementów kamiennych przy obramowaniach okiennych oraz portalu wejściowym. Szczególnie warto zwrócić uwagę na portal zwieńczony herbem Gdańska przedstawiający niezwykłą alegorię siły prochu. W linii łuku przedstawiono dwa moździerze, do jednego z nich, po lewej stronie, wpada postać z zawiązanymi rękami, natomiast z drugiego, po prawej - wylatuje z rozpostartymi rękami. Autorem tego dzieła jest mistrz gdańskiego cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy Herman Knust.

Z byłego Przejścia Bramnego zachowało się murowane XVII-wieczne ogrodzenie dziedzińca, które, posadowione na reliktach muru niskiego, stanowi obecnie zewnętrzną ścianę budynku nowej sceny. Warto również zwrócić uwagę na zachowaną południową ścianę nowej sceny będącą historyczną ścianą Wielkiej Zbrojowni. Na dzisiejszym podwórku, w trakcie ostatnich badań archeologicznych, odkryto również relikty XVII-XIX wiecznych kamienic, które znajdowały się przy ulicy Przymurnej (KL. Scharmachergasse) na tyłach Starej Apteki. Wszystkie fragmenty murów, do których dokopano się podczas prac archeologicznych i budowlanych zostały odpowiednio zabezpieczone, wyeksponowane i wkomponowane w przestrzenie nowej sceny i zaplecza. W specjalnych gablotach będą również prezentowane wszystkie pozyskane z terenów Teatru Wybrzeże obiekty zabytkowe - użytkowe i militarne, nowożytne świadectwa życia miejskiego.

***

W ramach otwarcia sceny w weekend 19-21 października zorganizowano Drzwi Otwarte Starej Apteki, w trakcie których widzowie zostaną oprowadzeni po nowej scenie, a najmłodsi liczyć mogą na różne atrakcje.

Terminy:

Dla grup zorganizowanych:

piątek, 19 października, godz. 09:15, 10:00, 10:45, 11:30, 12:15, 13:00

Dla osób indywidualnych:

sobota i niedziela, 20 i 21 października, godz. 10:00, 10:30, 11:00, 11:30, 12:00, 12:30, 13:00

Udział w zwiedzaniu jest bezpłatny. Należy jednak wcześniej odebrać wejściówki dostępne w kasach biletowych Teatru Wybrzeże (bilety@teatrwybrzeze.pl, 58 551 50 40, 58 301 13 28).

Miejsce zbiórki: foyer Dużej Sceny, parter.