Artykuły

- To opowieść o kobiecie, która mierzy się z bardzo nowoczesnym dylematem, zadaje sobie pytania o to, jak pogodzić życie prywatne z zawodowym - powiedziała PAP Marta Miłoszewska, reżyser monodramu "Balkon Goldy" wg Williama Gibsona. Polska prapremiera w Teatrze Żydowskim - w piątek.

- Jest to spektakl o Goldzie Meir, to portret kobiety, ale nie tylko. Musieliśmy sobie odpowiedzieć na pytanie, co nas - po czterdziestu latach - interesuje w jej działalności, charakterze. Szukałam jakiegoś pasa transmisyjnego do współczesności. I wydaje mi się, że najlepiej temat tego monodramu oddają słowa ze sztuki: "Co się dzieje, kiedy idealizm staje się władzą? Zabija!" - powiedziała Marta Miłoszewska.

Zwróciła uwagę, że to jest perspektywa "z jakiej główna bohaterka, premier Izraela, opowiada o swoim życiu". - To jest opowieść o kobiecie, która ciągle mierzy się z bardzo nowoczesnymi dylematami. Mówiąc dość banalnie, zadaje sobie pytania o to, jak pogodzić życie prywatne z zawodowym - dodała.

Reżyser przyznała, że dla niej Golda Meir jest "absolutnie fenomenalnym zjawiskiem nie tylko w skali Izraela, ale i świata".

- To jest opowieść o tym, jak kobieta dogryza się do ważnego miejsca w świecie polityki zdominowanym przez mężczyzn. Świat polityki ciągle takim jest, a w latach 60. i 70. w Izraelu był takim jeszcze bardziej - wyjaśniła.

Miłoszewska zaznaczyła, że lejtmotywem w spektaklu jest "obraz nieprzejednanej Meir". - Na pewno Golda Meir w obrazkach i filmach, które do naszych czasów przetrwały, jawi się jako bardzo miła, starsza pani, która chodziła z torebką, zawsze w garsonce, z włosami, które spięła jak miała 20 lat w kok i tak je trzymała całe swoje życie. I oto ta miła, uśmiechnięta, całe życie mówiąca łagodnym, spokojnym tonem - jednocześnie była po prostu +żelazną damą+. Bo to dla niej ten przydomek został po raz pierwszy wymyślony i wobec niej użyty - podkreśliła twórczyni spektaklu.

"W życiu Meir były dwa balkony. Z pierwszego, w mieszkaniu poza Tel Awiwem patrzyła na Morze Śródziemne i statki z tysiącami żydowskich uciekinierów przybywającymi do nowego państwa Izrael. Z drugiego obserwowała budowę reaktora atomowego w Dimonie" - czytamy w informacji o przedstawieniu.

W 2003 r. sztukę Gibsona wystawiono na off-Broadwayu, a Goldę zagrała Tovah Feldshuh. "Produkcja okazała się tak wielkim sukcesem, że przeniesiono ją na Broadway, gdzie Feldshuh zagrała "Balkon Goldy" ponad 500 razy, co czyni ten tytuł najdłużej granym monodramem w historii Broadwayu" - napisano w zapowiedzi spektaklu.

Za rolę Goldy Meir Feldshuh była nominowana do nagrody Tony, otrzymała także Drama Desk Award. Tekst Gibsona był nominowany do Drama League Award w kategorii "najlepsza sztuka".

W spektaklu Teatru Żydowskiego wykorzystano przekład Elżbiety Woźniak. W roli Goldy Meir wystąpi Ernestyna Winnicka.

Marta Miłoszewska - reżyser, wykładowczyni akademicka i działaczka społeczna. Specjalizuje się w adaptacjach literatury. Adaptowanie prozy było także tematem jej pracy doktorskiej oraz wydanego na jej podstawie podręcznika dramaturgicznego "Adaptacja. Skrzynka z narzędziami". Jest współzałożycielką Grupy Artystycznej Teraz Poliż.

W Akademii Teatralnej (AT) w Warszawie prowadzi seminarium reżyserskie oraz zajęcia poświęcone heurystyce i adaptacji. W latach 2016-18 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Reżyserii AT. Jest członkinią i współzałożycielką oraz sekretarzem Związku Zawodowego Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych.

Wyreżyserowała m.in. monodram Ewy Kasprzyk wg felietonów Pedro Almodovara "Patty Diphusa" (Le Madame, TR Warszawa, Teatr Polonia), monodram Marcina Kwaśnego "Rozkwaś Polaka" Wojciecha Miłoszewskiego (Teatr Praski), "Bliżej" Patricka Marbera i "Utraconą cześć Katarzyny Blum" Heinricha Boella (Teatr im. Jaracza w Olsztynie), "Dulscy z o.o." wg Gabrieli Zapolskiej i "Dżumę" Alberta Camusa (Teatr Polski w Warszawie), "Liminalna. Jestem snem, którego nie wolno mi śnić" (Grupa Artystyczna Teatr Poliż). W Teatrze Telewizji wyreżyserowała "Trash Story" Magdaleny Fertacz.

Polska prapremiera "Balkonu Goldy" - 8 listopada. Kolejne przedstawienia - 9-10 listopada br.