Artykuły

"Medea" w reż. Simona Stone'a w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej, premierowe spektakl w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego i Grzegorza Jarzyny - to niektóre z kulturalnych zapowiedzi 2020 roku.

"Psy" to klasyka gatunku sensacyjnego i jeden z przełomowych filmów minionego trzydziestolecia. Trzecie spotkanie z bohaterami sagi Władysława Pasikowskiego przyniesie zapewne sporo emocji, bo po 25 latach odsiadki Franz Maurer wychodzi z więzienia i musi się zmierzyć z nową Polską. Kto i co czeka na człowieka, który przez ostatnie ćwierć wieku nie robił nic? Jak odnajdzie się w świecie, w którym jego wartości przestały obowiązywać? Oby tylko nie skończyło się na większym rozczarowaniu niż przy sequelu.

Premiera: 17 stycznia

*

Księża pedofile wracają. Wstrząsający dokument o pedofilii w Kościele "Tylko nie mów nikomu" braci Sekielskich opublikowano na YouTube, i od 11 maja miał w sumie ponad 22 min odsłon. W kontynuacji twórcy zajmują się powiązaniami między polskim Kościołem a organami ścigania, a także ich podejściem do księży oskarżonych o przestępstwa seksualne. Chodzi o ulgowe traktowanie, nieadekwatne do powagi oskarżeń, gdy podejrzenia padają na któregoś z duchownych. W drugiej części nie zabraknie również wątków ofiar, które nie zostały wcześniej rozwinięte. Tytuł "Zabawa w chowanego" mówi sam za siebie.

Premiera: styczeń

*

W zaułkach NeoTokio. Długo oczekiwane polskie wznowienie "Akiry", legendarnej mangi Katsuhiro Otomo. Oszałamiająca wizja świata niedalekiej przyszłości skoncentrowana na pojedynku dwóch przyjaciół z dzieciństwa: przywódcy motocyklowego gangu Kanedy i obdarzonego zdolnością telekinezy Tetsuo. Cyber-punkowa apokalipsa połączona z wyrazistym politycznym i społecznym komentarzem. Lektura obowiązkowa nie tylko dla miłośników japońskiej popkultury.

Premiera: styczeń

*

Mafia na Mazurach. "Jako namiętny widz seriali >>Breaking Bad<< i >>Fargo<< marzyłem o tym, by można było stworzyć coś podobnego w Polsce. Taka szansa nosi tytuł >>Mały Zgon<<" - zapowiada swój pierwszy serial Juliusz Machulski. To kryminalna czarna komedia. Akcja dzieje się na Mazurach, gdzie przetną się drogi lokalnych zakapiorów, skorumpowanych stróżów prawa oraz członków międzynarodowego kartelu narkotykowego. A zaczyna się od tego, że dyrektor więzienia zamienia się miejscami z gangsterem z programu ochrony świadków.

Canal+, od 1 marca

*

Nowe życie gogli. "Half-Life: Alyx" to może być właśnie ten impuls, dzięki któremu gry VR - oglądane przez gogle pokazujące realistyczne, trójwymiarowe środowisko - przestaną być postrzegane jako mało istotna gałąź elektronicznej rozrywki. "Half-Life" (1998 r.) był jedną z najważniejszych gier w historii, a opowieść, która wtedy się zaczęła, wciąż oczekuje na kontynuację. Spin-off opowiadający o losach Alyx Vance, którą poznaliśmy w "Half-Life 2", już spowodował nagły wzrost sprzedaży zestawów VR Valve lndex. Grę będzie można uruchomić na wszystkich platformach VR wykorzystujących komputery osobiste.

Premiera: marzec

*

Hejt po polsku. Po sukcesach "Bożego Ciała" kolejny film niespodzianka reżysera Jana Komasy i jego scenarzysty Mateusza Pacewicza. Nietypowy sequel "Sali samobójców" o przemyśle tworzenia hejtu na zlecenie. I dramacie człowieka, którego na złą drogę sprowadza pragnienie miłości i akceptacji. Elementem łączącym oba filmy jest postać grana przez Agatę Kuleszę, właścicielkę agencji buzzmarketingowej zajmującej się niszczeniem wizerunku wybranych instytucji i osób. Murowany hit.

Premiera: marzec

*

Ostatni taki Bond. Po wielu produkcyjnych perypetiach (zmiana na stanowisku reżysera, wypadki na planie) agent 007 znów będzie miał szansę ocalić świat. Choć po wydarzeniach pokazanych w filmie "Spectre" James Bond udał się na emeryturę, do powrotu zmusi go Safin, zdaniem producentów jeden z najbardziej wrednych czarnych charakterów w historii serii. W "Nie czas umierać" agenta 007 zagrał Daniel Craig - po raz piąty i ostatni. Do pojedynku z nim stanie Rami Małek w pierwszej kinowej roli po oscarowej "Bohemian Rhapsody". Film ma być również reakcją na ruch #MeToo: do scenariuszowych poprawek została zatrudniona Phoebe Waller-Bridge, twórczyni przebojowego serialu "Fleabag".

Premiera: 2 kwietnia

*

Rok cyberpunka. Po światowym sukcesie gier z serii "Wiedźmin" polskie studio CD Projekt RED ma olbrzymi kredyt zaufania, co przekłada się na oczekiwania wobec jego kolejnej dużej produkcji. "Cyberpunk 2077" jest więc jedną z najbardziej wyczekiwanych premier roku. Także tym razem twórcy zdecydowali się nie tworzyć przedstawionego świata od podstaw. Gra bazuje na uniwersum wymyślonym przez Mike'a Pondsmitha na użytek tradycyjnej (niekomputerowej) gry fabularnej "Cyberpunk 2020" (1990 r.).To transhumanistyczna dystopia, w której ludzie udoskonalają się cybernetycznymi wszczepami, potrafią tworzyć swe cyfrowe klony -jeden z nich, grany przez Keanu Reevesa, towarzyszy protagoniście - i funkcjonować w wirtualnej rzeczywistości sieci.

Premiera: 16 kwietnia

*

Głośna "Medea". Australijski, obecnie działający w Europie młody reżyser Simon Stone narobił realizacją "Medei" Luigiego Cherubiniego hałasu, debiutując nią na ostatnim festiwalu w Salzburgu. Była to koprodukcja warszawskiej Opery Narodowej, która pokaże spektakl w nowym roku. Znany grecki mit rozgrywa się tu współcześnie, z fotograficznym realizmem. Jazon jest przedstawicielem europejskiej arystokracji, Medea imigrantką z Gruzji (współczesnej Kolchidy). Może być intrygująco. Teatr Wielki Opera Narodowa w Warszawie, premiera: 5 maja

*

Globalna odyseja. W nowym spektaklu "Odyseja. Historia dla Hollywoodu" Krzysztof Warlikowski łączy inspirację eposem Homera z "Powieścią dla Hollywoodu" i "Królem kier znów na wylocie" Hanny Krall, relacjonującymi wojenne losy Żydówki Izoldy, bohatersko ratującej męża. "Buduje panoramę nieoczekiwanych analogii. W wędrówce wolnych skojarzeń przeprowadza przez zaskakujące pejzaże i konstelacje postaci, badając stan naszej gotowości na kolejną globalną awanturę ludzkości, a także podaje kilka sprawdzonych sposobów na przetrwanie" - zapowiada spektakl Nowy Teatr.

Nowy Teatr w Warszawie, premiera: 7 maja

*

Formalne triki Moniki. Monika Sosnowska to laureatka Paszportu POLITYKI w 2009 r. i obok Mirosława Bałki bodaj najpopularniejsza w świecie żyjąca rodzima artystka. Tym razem nie trzeba się jednak ruszać z Polski, by obejrzeć jej prace. I to w godnej reprezentacji, na monograficznej wystawie dorobku z ostatnich lat. Jak przypominają organizatorzy ekspozycji w Zachęcie, artystka "pracuje na styku architektury i rzeźby, łącząc je za pomocą minimalistycznych, choć skomplikowanych, rozwiązań formalnych".

Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, otwarcie: 8 maja

*

Batalistyczne puzzle. Pod koniec XIX w. powstała, na podobieństwo Racławickiej - monumentalna (120x15 m) Panorama Siedmiogrodzka. Malował ją Jan Styka wraz z gronem malarzy polskich i węgierskich. Nie otrzymawszy należytej zapłaty, po dziesięciu latach płótno pociął na 60 kawałków, które sprzedał jako samodzielne obrazy. 25 z nich zostanie zebranych na wystawie i włączonych w zrekonstruowane malowidło.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu, otwarcie: 11 maja

*

Nadrabianie Masseneta. Przez wiele lat nie wystawiano u nas dzieł Julesa Masseneta, czołowego kompozytora operowego romantyzmu francuskiego. Nadrabiamy to ostatnio i tym razem w Operze Narodowej zostanie pokazana jego opera "Werther". Reżyserem tej atrakcyjnej wizualnie realizacji jest Willy Decker. Opera miała swą premierę w 1995 r. w Amsterdamie, a od tego czasu zagościła też na innych scenach Europy.

Teatr Wielki Opera Narodowa w Warszawie, premiera: 29 maja

*

Nowy straszny świat. Poprzedni spektakl Grzegorza Jarzyny, realizacja "Innych ludzi" Doroty Masłowskiej, mówił o życiu iluzjami. Nowy, według "Burzy" Szekspira, ma być próbą zmierzenia się z pytaniem "jak wrócić z wyspy iluzji do rzeczywistości?". "Dynamicznemu rozwojowi nauki i technologii nie towarzyszy rozwój etyczny człowieka. Kreując nowe wspaniałe światy, nie zauważamy że budowane są na niesprawiedliwości, opresji i kontroli. Jak zasypać tę przepaść?" - zastanawia się reżyser.

TR Warszawa, premiera: maj

*

Masłowska kontroluje świat. W książce "Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu" Dorota Masłowska w niepodrabialnym stylu przetrząsała lumpeks kultury współczesnej, wyciągając z niego zjawiska dziwaczne i popularne: seriale i paraseriale, szkoły podrywu i tanie loty, "Kuchenne rewolucje", "Azja Express" i "Przyślij przepis". Zjawiska, od których często odwracamy się wzgardliwie. A tymczasem mówią bardzo dużo o naszym świecie. Warto więc czekać na kolejny tom jej tekstów, które zapowiada na 2020 r. Wydawnictwo Literackie.

Premiera: maj

*

Superdekada. Wreszcie ktoś wpadł na pomysł, żeby połączyć bijące rekordy popularności ekranizacje komiksów z nieustającą modą na lata 80. "Wonder Woman 1984" zapowiada się jako pełne emocji kino akcji w neonowych barwach. Choć być może Orwellowska data w tytule oznacza, że film Patty Jenkins wzbogaci rozrywkę o jakieś poważniejsze refleksje. W głównej roli po raz kolejny zobaczymy Gal Gadot, a u jej boku wystąpią m.in. Chris Pine, Kristen Wiig oraz gwiazdor "Narcos" i "Mandalorianina" Pedro Pascal.

Premiera: 5 czerwca

*

Nowa nowoczesność. Po kilku latach przerwy do Muzeum Narodowego w Krakowie powraca stała galeria sztuki XX i XXI w. Podciągnięta do dzisiejszych czasów i odważnie wzbogacona o design: meble, szkło, porcelanę. Sporo nowych nazwisk, a wśród artystów m.in. Natalia LL i Katarzyna Kozyra, z którymi nie radził sobie w stolicy dyr. Miziołek. Warto przypomnieć, że Muzeum Narodowe w Krakowie właśnie otworzyło stałą prezentację kolekcji Czartoryskich, a we wrześniu ruszy Galeria Sztuki Starożytnej. Niezła seria.

Muzeum Narodowe w Krakowie. Otwarcie: 19 czerwca

*

Skradzione dzieła sztuki. "Bezcenny" Zygmunta Miłoszewskiego, thriller z 2013 opowiadał o zagadce zaginionego w czasie wojny "Portretu młodzieńca" Rafaela Santiego. Ta sama bohaterka -Zofia Lorentz, historyczka sztuki i urzędniczka państwowa zajmująca się odzyskiwaniem dzieł sztuki utraconych przez Polskę - pojawi się także w nowej książce Miłoszewskiego. Czego będzie szukała tym razem?

Premiera: czerwiec

*

Gwiazdy w Gdyni. Nominowany w dwóch kategoriach do prestiżowych European Festival Awards gdyński Open'er Festival praktycznie co roku ściąga największe gwiazdy spośród artystów podróżujących po świecie w letnim sezonie festiwalowym. Już na tym etapie lista tegorocznych gości wygląda więc imponująco i różnorodnie: Taylor Swift, Kendrick Lamar, Thom Yorke, FKA twigs... Jak zwykle bardziej można się obawiać o pogodę niż frekwencję.

Gdynia, Lotnisko Kosakowo, 1-4 lipca

*

Tajemniczy Nolan. O czym będzie nowy film Christophera Nolana "Tenet"? Po takim mistrzu spodziewać się należy wszystkiego. Najlepiej poinformowane portale branżowe donoszą, że fabuła (o epickim rozmachu) ma krążyć wokół jakiejś wielkiej międzynarodowej afery szpiegowskiej, zawierać elementy podróży w czasie i odnosić się do teorii ewolucji. Brzmi całkiem nieźle. W obsadzie przeżywający swoje zawodowe dni chwały Robert Pattinson i dużo starej gwardii, m.in. Michael Caine i Kenneth Branagh.

Premiera: 17 lipca

*

Niewiele jeszcze wiemy o programie tegorocznego Off Festivalu - poza tym, że zbudowany zostanie wokół trzech zjawisk charakterystycznych dla kolejnych generacji muzyki punkowej. Po pierwsze, ojciec gatunku, czyli Iggy Pop, który wystąpi w katowickiej Dolinie Trzech Stawów po raz drugi. Po drugie, legendarny feministyczny zespół Bikini Ki 11, od którego zaczął się nurt riot grrrl. Po trzecie, współczesny, młody i świetnie rokujący australijski zespół Tropical Fuck Storm, który w mieszanym męsko-żeńskim składzie dokonuje syntezy różnych aspektów zjawiska wprowadzającego od lat brud i bunt do muzyki gitarowej.

Katowice, Dolina Trzech Stawów, 7-9 sierpnia

*

Niewinnie osadzony. Dramat Tomasza Komendy musiał trafić na ekran, ale godna podziwu wydaje się prędkość, z jaką Jan Holoubek, dotychczas znany operator, wyreżyserował debiutancki film na podstawie jednego z największych skandali sądowych III RP. "25 lat niewinności. Sprawa Tomasza Komendy" zapowiada się na mocne kino obrachunkowe i oby tylko spełniło pokładane w nim nadzieje. W roli tytułowej Piotr Trojan.

Premiera: 18 września