Artykuły

Twórczość Juliana Tuwima zazwyczaj kojarzona jest z wierszami dla dzieci, a także z poezją miłosną. Nie każdy pamięta, że był także autorem utworów o zabarwieniu humorystycznym, czy nawet wulgarnym, oraz miłośnikiem gier językowych. A po te teksty właśnie sięgnęli twórcy ostatniej premiery Teatru Miejskiego w Gliwicach - "Tuwim dla dorosłych" - pisze Małgorzata Pabian z Nowej Siły Krytycznej.

Jerzy Jan Połoński, reżyser i scenarzysta, osadził spektakl w konwencji cyrku, dodał elementy burleski i estradowego show. Wodzirej w cylindrze i połyskującym fraku anonsuje Trupę Aurelia i Aurora, artyści prezentują swe umiejętności taneczne i wokalne w blasku reflektorów i błyszczących dekoracji. W kilkunastu niepowiązanych fabularnie scenach - dialogach, monologach, skeczach, piosenkach solowych i zespołowych - aktorzy przedstawiają interpretacje takich tekstów, jak "Karta z dziejów ludzkości" (historia miłosna "miejscowego idioty" i "tutejszej kretynki"), "Ślusarz" (humoreska o awarii hydraulicznej), czy "Śmierdziel" (wiersz turpistyczny). Etiudy łączy absurd, humor, zabawa językiem i mieszanie konwencji. Klaunada przeplata się z kryminałem (rozprawa sądowa, wątek morderczyni), z romansem (hit "Miłość ci wszystko wybaczy"), czy dydaktycznym monologiem (porady jak odpowiadać na dociekliwe pytania dzieci).

Cyrkowa oprawa, choć technicznie dopieszczona (scenografia: Monika "Ika" Wójcik), nie przekonuje, źle się łączy z twórczością Tuwima. Prezentowane przez klaunów i mimów show zagłusza refleksyjność, finezyjność tej poezji. Kostiumy i charakteryzacja czynią z aktorów błaznów i to niebudzących sympatii. Wszyscy perfekcyjnie śpiewają i tańczą, gorzej natomiast jest z przekazem. Niektóre etiudy rozgrywane są tak szybko i głośno, wypełnione są tyloma popisami, że trudno skoncentrować się na treści.

Do kogo więc skierowana jest ta opowieść? Jeśli do miłośników twórczości Tuwima - to chyba do najwierniejszych, jako że wiele utworów nie wypada oryginalnie. Jeśli z kolei do wszystkich - to i tak jest tu nadmiar jarmarcznego popisu, wręcz tandety, i taniej rozrywki. Kilka scen tanecznych stara się dorównać pomysłami amerykańskim musicalom "Chicago", "Cabaret" czy "Burleska", ale efekt burzy obecność klaunów. W niektórych momentach wywołują uczucie niepokoju, hipnotyzując widza psychodelicznym spojrzeniem, zaskakując sposobem poruszania się. Niepotrzebne wydają się być także interakcje z publicznością, zwykle wymuszone, na przykład gdy klaun żebrze o datki, czy aktorka każe widowni wstać i powtórzyć jedno słowo. Prowokowane są także brawa, do których aktorzy zachęcają wymownymi gestami i pauzami.

Atutem przedstawienia, oprócz gry aktorskiej, jest grana na żywo muzyka Artura Guzy i Michała Kowalczyka (Piotr Kotas - fortepian, Rafał Kiepiec - kontrabas, Bartłomiej Plewka - perkusja). Tworzy tusz dla cyrkowych numerów, lekko i skutecznie buduje klimat Tuwimowskiego humoru. Przedstawieniu brakuje dramaturgii, uzasadniony wydaje się jedynie wybór ostatniego tekstu - "Ja śpiewam piosenki". Cały zespół powtarza: "Ja śpiewam piosenki/ Brzmią czułe dźwięki/ Ludziom na pocieszenie" "Tuwim dla dorosłych" nie kryje, że ma przede wszystkim zapewnić widzom rozrywkę.

*

"Tuwim dla dorosłych"

reżyseria: Jerzy Jan Połoński

premiera: 3 stycznia 2020, Teatr Miejski w Gliwicach

występują: Iga Bancewicz, Karolina Olga Burek, Antonina Federowicz, Milena Jabłońska, Aleksandra Maj, Dominika Majewska, Anna Moś, Monika Nowak, Karolina Winarska, Kinga Wleciałowska, Katarzyna Wysłucha, Rafał Domagała, Mariusz Galilejczyk, Cezary Jabłoński, Łukasz Kucharzewski, Michał Wolny, Maciej Piasny, Krzysztof Prałat, Błażej Wójcik

*

Małgorzata Pabian - studentka II roku dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Pisze scenariusze, opowiadania i wiersze. Pracuje w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu w dziale obsługi widowni.