Artykuły

Teatr Polski od 2013 roku jest organizatorem specjalnego projektu "Spektakle bez barier", w ramach którego udostępnia swoje spektakle i inne wydarzenia towarzyszące (warsztaty, oprowadzania, wystawy, spotkania z artystami) osobom z dysfunkcjami wzroku i słuchu.

W minionym roku, w okresie od lutego do grudnia, Teatr Polski realizował projekt "Spektakle bez barier - sezon 2019" dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. W minionej edycji projektu odbyło się osiem przedstawień z audiodeskrypcją i tłumaczeniem na język migowy, zaprezentowaliśmy m. in. takie tytuły, jak: "Singielka2, czyli Matka Polka", "Pomoc domowa", "Wesele", "Gałązka rozmarynu", jak również kilkanaście wydarzeń towarzyszących (spotkania z twórcami, wystawy, warsztaty). Po raz pierwszy w ramach naszego projektu zaprosiliśmy do wspólnych działań inne instytucje kultury - Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Galerię Bielską BWA, Książnicę Beskidzką - Oddział Integracyjny w Bielsku-Białej.

Większość działań skupiona była wokół spektaklu "Wesele" oraz osoby autora dramatu - Stanisława Wyspiańskiego, a spotkania i warsztaty miały na celu przybliżenie uczestnikom niewidomym i niesłyszącym twórczość tego artysty. Było to możliwe m. in. dzięki współpracy z Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, które udostępniło na potrzeby warsztatów tyflografikę i kopię obrazu Stanisława Wyspiańskiego "Portret Wandy Siemaszkowej w stroju scenicznym Panny Młodej z Wesela", autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, jak również ciekawe eksponaty z Działu Etnografii.

Niewidomi i słabowidzący uczestnicy projektu mieli również okazję poświęcić więcej uwagi samemu tekstowi dramatu, podczas warsztatów prowadzonych przez aktora Teatru Polskiego Michała Czadernę, zorganizowanych wspólnie z Książnicą Beskidzką - Filią Integracyjną w Bielsku-Białej. Wszystkie te działania były niejako wstępem i przygotowaniem do jak najlepszego i najpełniejszego odbioru spektaklu "Wesele" z tłumaczeniem na język migowy i audiodeskrypcją.

Jedne z ciekawszych wydarzeń w ramach projektu związane były z prezentacją Blind Touch - pierwszego na świecie aparatu fotograficznego dla niewidomych, stworzonego w Bielsku-Białej przez Sylwię i Piotra Cybulskich z Robot Manufacture.

Ponadto odbyło się oprowadzanie z dotykowym poznawaniem teatralnej wystawy "Kreacja" Igi Sylwestrzak, spotkania widzów z aktorami oraz z bielskim historykiem Jackiem Kachlem, który przedstawił ciekawe i mało znane fakty historyczne nawiązujące do tematyki spektaklu pt. "Gałązka rozmarynu". Wspólnie z Galerią Bielską BWA zorganizowaliśmy zwiedzanie wystawy "Etno" Beaty Bojdy oraz warsztaty plastyczne skierowane do osób niewidomych.

Kolejne wydarzenia w ramach projektu związane były z zabytkowym budynkiem naszego teatru, który świętuje właśnie jubileusz 130-lecia swojego istnienia. Powstały trójwymiarowe makiety: Teatru Polskiego, gmachu Małej Sceny oraz model widowni teatru.

Przedmiotem specjalnych zajęć stał się unikatowy zabytek techniki teatralnej - malowana kurtyna Francesco Angelo Rottonary, datowana na 1890 rok. Uczestnicy projektu wzięli udział wykładzie dotyczącym kurtyny prowadzonym przez autorkę monografii tego zabytku - Justynę Łabądź. Dla osób niewidomych stworzono trójwymiarową kopię postaci nimf namalowanych na kurtynie, przeznaczoną do poznawania dotykowego. Wszystko uzupełniła specjalna inscenizacja z udziałem osób niewidomych, która dzięki muzyce, tańcowi, a nawet zapachom sprawiła, że mogły one poczuć niezwykły klimat sielankowej sceny przedstawionej przez malarza na XIX-wiecznej kurtynie.

Podjęliśmy działania mające na celu udostepnienie strony Teatru Polskiego osobom z niepełnosprawnością wzroku i słuchu. Strona jest czytelna dla osób z dysfunkcjami wzroku (duży kontrast i krój pisma). Ponadto dla osób niewidomych zamieszczone zostały pliki audio z opisami poszczególnych spektakli z naszego repertuaru czytanymi przez lektorów, a dla osób niesłyszących opisy przedstawień przetłumaczone zostały na język migowy i umieszczone przy każdym tytule w specjalnych filmikach. Kolejne opisy dla osób niewidomych oraz tłumaczenia dla osób niesłyszących będą sukcesywnie dodawane na stronę.

Działalność Teatru Polskiego na rzecz osób niepełnosprawnych została dostrzeżona i nagodzona już dwukrotnie - cykl "Spektakle bez barier" otrzymał Nagrodę Specjalną w kategorii usługa w prestiżowym konkursie "Śląska Rzecz", natomiast Oddział Śląski Polskiego Związku Niewidomych przyznał odznakę "PRZYJACIEL NIEWIDOMYCH" Teatrowi Polskiemu, reprezentowanemu przez Witolda Mazurkiewicza - Dyrektora Naczelnego i Artystycznego, organizatora projektu "Spektakle bez barier" oraz koordynatorce projektu Joannie Feikisz.

"Spektakle bez barier" cieszą się wielkim zainteresowaniem osób niepełnosprawnych i mają stałą grupę odbiorców liczącą obecnie około 250 osób, zarówno z Bielska-Białej, jak i z innych miast, takich jak: Kraków, Chorzów, Pszczyna, Cieszyn, Skoczów. W ostatniej edycji projektu wzięło udział ponad 1100 uczestników.