Czwarta "Moralność"
Teatr olsztyński szykuje kolejną premierę. Na scenie pojawi się niebawem tragikomedia kołtuńska Gabrieli Zapolskiej "Moralność pani Dulskiej". Będzie to czwarta realizacja tej sztuki w Olsztynie i pierwsza bez Eugenii Snieżko-Szafnaglowej. Tak się bowiem złożyło, że utwór Zapolskiej mocno związany jest z historią naszej sceny i z życiem cenionej artystki teatru olsztyńskiego. Otwierano polski teatr na Warmii i Mazuracn "Moralnością pani Dulskiej". Druga realizacja z 1950 roku upamiętniona została występami gościnnymi Mieczysławy Ćwiklińskiej w roli tytułowej. W trzeciej, podobnie jak w pierwszej, główną postać znów grała Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa (w drugiej inscenizacji była Juliasiewiczową).
18 listopada 1945 roku po raz pierwszy kurtyna poszła w górę i ze sceny padły polskie słowa. A miały nigdy nie być wypowiedziane wedle zapewnień ideologów niemieckiej propagandy plebiscytowej. Pierwsze przedstawienie "Moralności..." reżyserował Artur Młodnicki. On też grał Zbyszka. Scenografem był Wiesław Makojnik.
20 września 1950 roku rozpoczęto grać drugą realizację tragikomedii. Reżyserką była Irena Babel, scenografię projektował Józef Zboromirski. Dulską grała Ćwiklińska, Juliasiewiczową - Szafnaglowa, Zbyszka - Kozłowski, Melę - Bożena Borzymska, Hankę - Henryka Zboromirska...
28 grudnia 1961 roku premiera trzecia. Reżyserował Bohdan Poręba, dekoracje znów projektował Zboromirski.
Czwarta realizacja pojawia się w 1982 roku. Przedstawienie reżyseruje Jacek Wierzbicki. Postać Dulskiej zagra Hanna Wolicka.
Nie tylko w olsztyńskim teatrze "Moralność..." i inne sztuki Zapolskiej cieszą się niesłabnącym powodzeniem. Dramaturgia tej autorki od półwiecza należy do naj-grywanej nie tylko zresztą w Polsce. W samym Związku Radzieckim "Moralność..." wystawiało kilkadziesiąt teatrów. Filmowano sztukę w Polsce. ZSRR, NRD, Czechosłowacji.
Jakie są powody tego zainteresowania? Zapolska jest najwybitniejszą przedstawicielką polskiej komedii obyczajowej z akcentami ostrej krytyki społecznej, komedii naturalistycznej, atakującej wprost mieszczańskie zakłamanie. obłudę, fałsz. Wprawdzie zewnętrzne przejawy moralności mieszczańskiej zmieniły się nieco, ale istota kołtuństwa pozostała. Nadal więc w świetnie skonstruowanej sztuce z kapitalnymi postawami, z bogactwem psychologii, odnajdywać można żywe treści i inspirację teatralną.
Gabriela Zapolska (prawdziwe nazwisko Piotrowska, primo voto Śnieżko, secundo voto- Janowska), gościła na._ olsztyńskiej scenie także z innymi utworami. W kolejności grano: "Ich czworo" (1947), "Kaśka Kariatyda" (1948), "Żabusia" (1950), "Ich czworo" (1951), "Panna Maliczewska" (1954), "Skiz" (1970), "Ich czworo" (1973). A więc wszystkie liczące się w jej dorobku. I jeśli nie liczyć dłuższej przerwy w latach 1955-1970 (nie lubił dramaturgii Zapolskiej Aleksander Sewruk), zawsze znajdowała się w repertuarze naszej sceny.
