Wszechobecna Głucha Dolna
Że, w teatrze fikcja często miesza się z rzeczywistością wiadomo od początków jego istnienia. Jak dalece scena może tę rzeczywistość odwzorowywać udowodnił Ivo Brešan, pisząc sztukę Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna.
Wiejski kolektyw postanowił wystawić Hamleta Szekspira, aby wcielić w czyn dyrektywę o rozwijaniu współpracy kulturalno oświatowej. Reżyserię powierzono miejscowemu nauczycielowi Domorosły reżyser lak obsadził role, że w biografii i charakterach wykonawców można odnaleźć wyraźne podobieństwa do odtwarzanych postaci. Przewodniczący spółdzielni i sekretarz organizacji partyjnej Bukara, wiejski dzierżymorda, krętacz i oszust, gra satrapę Klaudiusza Pełnym wahań Poloniuszem w amatorskim przedstawieniu w Głuchej Dolnej jest Pulją zausznik i wspólnik Bukary. Z nimi i ich poplecznikami walczy tutejszy Hamlet – młody Skoku który chce oczyścić dobre imię swego ojca fałszywie oskarżonego o malwersacje. Próby w wiejskim zespole stają się odbiciem jego walki o sprawiedliwość z lokalnymi kacykami, z całą skorumpowaną kliką. Chwyt „teatru w teatrze” pozwala obnażyć miałkość szermierzy idei sprawiedliwości społecznej. Potęguje założony przez Ivo Bresana efekt przemieszania wzniosłości i trywialności.
Sztuka chorwackiego pisarza funkcjonowała u nas przez lata jako czytelna, zjadliwa aluzja do mechanizmów władzy ludowej. Użycie wspomnianej konwencji „teatru w teatrze” i zastosowanie tekstu Szekspira w kontraście z wulgarną i prostacką rzeczywistością wsi Głucha Dolna daje kapitalny efekt. W pamiętnej realizacji telewizyjnej z lat 80. dramatu w reżyserii Olgi Lipieńskiej kreacje aktorskie stworzyli m.in.: Janusz Gajos, Stanisława Celińska, Adam Ferency i Janusz Rewiński.
Czy realizatorom przygotowującym krakowską inscenizację w Teatrze Ludowym uda się przełożyć tamtejsze realia na współczesną rzeczywistość? – Ten dramat zawsze był śmieszny i straszny, ale dziś jest zdecydowanie bardziej straszny niż śmieszny powiedział nam Andrzej Witkowski, scenograf spektaklu. – Ta gorzka karykatura na władzę jest i dziś bardzo aktualna, również dlatego, że zawiera strukturę dramatu Szekspira, więc jest to dramat uniwersalny. Spektakl rozgrywamy w zdegradowanej świetlicy domu ludowego unikając realiów bałkańskich. Takie świetlice były 30 lat temu i takie też są dziś. Jest wiele jeszcze miejsc, w których świat w swojej wizualności nie zmienił się. Te miejsca ze swoją zaściankowością nadal są wylęgarnią podobnych sytuacji jak u Brešana, a zaściankowość miejsca zwykle pozwala na absolutną bezkarność władzy. Scenografia przedstawienie utrzymana jest w barwach szaro-burych ożywionych kolorem, będącym raczej dysonansem niż kolorem estetyzacji.
Reżyserem spektaklu jest Tomasz Obara, a na scenie wystąpią: Kajetan Wolniewicz, Krzysztof Górecki, Iwona Sitkowska, Małgorzata Krzysica, Jacek Wojciechowski, Piotr Franasowicz, Piotr Pilitowski, Tadeusz Łomnicki. Jadwiga Lesiak. Piotr Piecha, Jan Nosal i Jacek Joniec.
Kolejne spektakle 4, 5,18, i 19 kwietnia
