Artykuły

Golgota wprowadza mocno porządek ciała i jego cierpienia. Moment, kiedy w ciele sublimuje się to, co boskie, i oddziela się od tego, co ludzkie, to jest moment bardzo inpirujący dla mojego teatru.

Visitatio Sepulchri uznaje się za najstarszy zabytek nowożytnego teatru europejskiego — to był bardzo krótki moment, kiedy teatr gościł w kościele. Visitatio Sepulchri miało bardzo prostą strukturę i polegało na tym, że trzy Marie idą do grobu — idą do ołtarza, który był zasłonięty i symbolizował grób Chrystusa. Naprzeciw wychodził anioł i pytał: „Kogo szukacie?". One na to odpowiadają: „Jezusa z Nazaretu". „On zmartwychwstał"  — mówi anioł. W różnych wersjach zadaje ważne pytanie: „Dlaczego szukacie żywego wśród umarłych?".

Zaczeliśmy drążyć w tym materiale. We wszystkich ewangeliach jest napisane, że Marie obchodzily szabas — wiemy, że były religijnymi Żydówkami. Ponadto, jak wiemy, pierwsi chrześcijanie uważali się za bardziej religijnych od Żydów. Marie zatem bardzo skrupulatnie przestrzegały wszystkich przepisów. Sytuacja wygląda tak, jakbysmy chcieli ją zrekonstruować — w piątek po południu Chrystus umiera na krzyżu i zostaje szybko złożony do grobu, bo podczas szabatu nie można nic zrobić z ciałem. Marie muszą odczekać piątek, całą sobotę i niedzielny poranek. Myśmy się zastanawiali, co można robić w szabat.

Przede wszystkim należy się skupić na studiowaniu Tory i zastanawialiśmy się, jakim jej fragmentem mogły zająć się Marie. Gdzie mogły szukać odpowiedzi, na czym będzie polegać zmartwychwstanie? Takim fragmentem, na który zresztą powołuje się sam Chrystus, jest Księga Jonasza. My próbujemy stworzyć taką opowieść, w której zadajemy sobie pytanie o to, jakie było oczekiwanie tych Marii. A z drugiej strony, jaka była droga Jonasza wyjścia z tej ryby, bo to jest tak naprawdę pierwsze starotestamentowe powstanie z martwych.

Dla wielu teologów, których poprosiliśmy o pomoc podczas pracy nad tym spektaklem, wydało się ciekawe to, że wśród tych Marii, które idą do grobu, nie ma Matki Boskiej. I pozostaje pytanie, dlaczego — wokół tego pytania krąży tekst Artura Pałygi — dlaczego tej najważniejszej  Marii w tej sytuacji brakuje? To dlatego, że ona bardziej niż pozostałe wierzy, że zmartwychwstanie nastąpi? Nie ma po co iść do grobu, bo wiadomo, żę on będzie pusty?

Golgota wprowadza mocno porządek i jego cierpienia. Moment, kiedy w ciele sublimuje się to, co boskie, i oddziela się od tego, co ludzkie, to jest moment bardzo inspirujący dla mojego teatru. Spektakl, który tworzymy, na pewno będzie mocno oddziaływał na zmysły poprzez cielesność i fizyczność.

Całe chrześcijaństwo zawdzięczamy kobietom, bo to one pierwsze przekazują wieść o zmartwychwstaniu. Jeden wieczór, dzień, wieczór i poranek to był czas jak stworzenie świata.

*

Paweł Passini, reżyser teatralny, twórca neTTheatre, który do Torunia przyjedzie z widowiskiem Kogo szukacie — znak Jonasza.