Takie cuda zdarzają się rzadko
"Chryje z Polską" w reż. Macieja Wojtyszki w taetzre Nowym Praga w Warszawie. Pisze Katarzyna Zielińska w Życiu Warszawy.
Takie cuda zdarzają się rzadko: świetna sztuka w znakomitej bez wyjątku obsadzie aktorskiej. A zapowiadało się na hołd z obowiązku...
Maciej Wojtyszko, autor i reżyser "Chryj z Polską", przywołuje spotkanie Wyspiańskiego, Piłsudskiego i Żeromskiego z 1905 roku. Na scenie mamy historyczne kostiumy i tradycyjną scenografię. Całość z daleka pachnie przymusem spektakli rocznicowych - upływa właśnie sto lat od śmierci Stanisława Wyspiańskiego. A pochłania całkowicie, i to od pierwszych sekund.
Piłsudski (Robert Gonera) poszukuje sygnatariuszy dla odezwy o utworzeniu armii polskiej. Jednym z nich może być schorowany, walczący o fotel dyrektora teatru Wyspiański. Mariusz Bonaszewski jest w tej roli rewelacyjny: ognisty, rozedrgany, autentyczny w pasji, jaką budzi w nim wizja wyzwolenia Polski. I nie widać w nim żadnego pęknięcia, choć postać złożona jest z dwóch pozornie wykluczających się wizerunków: natchnionego artysty oraz czułego ojca i męża. Także żona, prosta chłopka (Katarzyna Skarżanka), jak można by się spodziewać, nie jest postacią plakatową czy karykaturalną. Choć z zupełnie innego świata niż Wyspiański, budzi szacunek. I sympatię - zwłaszcza w jednej z ostatnich scen, gdy gorzki monolog maluje całą jej prawdziwą - ale niesprawiedliwą, jak czujemy - sytuację.
Siłą tego spektaklu jest danie wszystkim bohaterom, nawet opętanej kwestią kobiecą Towarzyszce (Magdalena Cwen), równoważnego głosu. Stało się to możliwe dzięki świetnym bez wyjątku aktorom, począwszy od wprowadzającego w akcję sekretarza Piłsudskiego (Przemysław Chojęta), na Żeromskim (Zbigniew Konopka) skończywszy. Ta równowaga jest niestety przyczyną fiaska wszystkich rewolucyjnych planów - niczyje spojrzenie nie zdominuje innych i nie rusza sprawy z zastoju dobrych chęci. Jednak dzięki temu "Chryje" nie są komentarzem do aktualnego bałaganu politycznego. Raczej ukazaniem, jak szczere powinny być dążenia wszystkich pragnących "myśl zamienić w czyn".
