Artykuły

"Księżniczka czardasza" w reż. Marty Meszaros i "Wesoła wdówka" w reż. Andrzeja Strzeleckiego w Mazowieckim Teatrze Muzycznym "Operetka". Pisze Stefan Drajewski w Głosie Wielkopolskim.

Od pamiętnego przedstawienia Jerzego Grzegorzewskiego "Usta milczą, dusza śpiewa" minęło ponad dwadzieścia lat, a ja ciągle czekam, aż pojawi się reżyser, który znajdzie klucz i odczyta tak piękne w swojej głupocie operetki na nowo.

Było blisko. Mazowiecki Teatr Muzyczny "Operetka" powierzył reżyserię "Księżniczkę czardasza" Marcie Meszaros, a "Wesołą wdówkę" Andrzejowi Strzeleckiemu. Oboje pochodzą z innych światów.

Sposób na Kalmana

Wydawało mi się, że Marta Meszaros jest idealnym reżyserem, który zreinterpretuje poczciwą "Księżniczkę czardasza" [na zdjęciu] Emericha Kalmana. Sądziłem, że reżyserka, która ma muzykę węgierską we krwi i wyostrzony zmysł obserwacji socjologicznej, odczyta z tych banalnych piosenek coś więcej. Gdyby przyjrzeć się, kim byli bywalcy "Orfeum", teatrzyku, w którym rozgrywa się ta operetka, można by dostrzec pewne pokrewieństwo lub powinowactwo z bywalcami współczesnych night clubów, dyskotek czy pubów. Śmiem przypuszczać, że niejeden singiel to późny prawnuk Feriego lub Boniego. Oni też mówią, że nie interesują ich stałe związki, że liczy się szybka miłość, bez zobowiązań...

Tymczasem Meszaros wprowadziła do operetki postać kompozytora, obsadzając w tej roli Jana Nowickiego. Kalman poniekąd tłumaczy się z historii, którą uwiecznił w muzyce, tłumaczy się, że gatunek, którym zajął się z przypadku, nie jest aż tak głupi, jakby się nam wydawało. I na tym kończy się reinterpretacja klasycznej operetki. Bo akty idą - jak Pan Bóg przykazał, zgodnie ze stereotypem.

Meszaros nie ustawiła postaci w "Księżniczce czardasza". Każdy z artystów gra, jak umie, a zatem w innej konwencji. Bohdan Łazuka wystarczy, że zrobi minę i publiczność ryczy ze śmiechu. Grażyna Szapołowska wygląda świetnie. Sylester Kostecki zagrywa się. Urszula Piwnicka (znana w Poznaniu jako Romaszko) jest dość sztywna i aż trudno uwierzyć, że może rozpalać serca, budzić żądzę w mężczyznach. Z tego grona wyłamuje się tylko Edwin, którego gra Piotr Friebe. Nie wiem, czy sam to wymyślił, ale jest to interesujący zabieg. Wziął kreowaną przez siebie postać w cudzysłów i chyba o to chodzi. A przy tym był najlepszy wokalnie.

Pułapka z Tyńcem

Andrzej Strzelecki wziął ostro w karby aktorów i konsekwentnie rugował operetkowe naleciałości lub ciągoty. Niestety, obsadzając w kluczpwej dla akcji postaci Krzysztofa Tyńca, wpadł w inną pułapkę. Tyniec zagrał Tyńca - wodzireja biesiadnego a nie dyplomatę. A szkoda.

Reżyser zaprosił do współpracy scenografa Marka Chowańca, który dał się poznać jako autor scenografii musicali i programów telewizyjnych. Miast typowo operetkowych rekwizytów i mebli tchnących starociami, pojawiają się elementy scenograficzne, które tworzą na pustej scenie tancerze (bardzo zabawny chwyt). To myślenie zgrało się z pomysłami reżysera, który nieco odkurzył tę najpopularniejszą z operetek z patyny czasu (dotyczy to zwłaszcza gry scenicznej i sposobu śpiewania).

Niestety, strona wokalna pozostawiała wiele do życzenia. Dorota Laskowiecka (Hanna Glawari), dysponująca słodkim sopranem, zbyt często była niesłyszalna.

Podobać mogła się natomiast Barbara Gutaj (jako Walentyna) i partnerujący jej Dariusz Stachura (jako Camille de Rosillon).

Kochaj mnie

"Usta milczą, dusza śpiewa, kochaj mnie" - śpiewa Daniło do tytułowej wdówki. To tylko jeden z wielu cudownych szlagierów, których bez liku w obu operetkach.

Byłem świadkiem w Muzeum Emericha Kalmana w Siofok nad Balatonem, jak pani kustosz - ze zgrozą, zdziwieniem, oburzeniem i pogardą jednocześnie - tłumaczyła młodym ludziom, kim był ten, do którego domu przyszli. Cóż, jak tu zachęcić młodzież, aby pokochała podkasaną muzę, która trąci myszką, która opiera się teatralnym reformatorom.