Artykuły

Autorska adaptacja głośnej swego czasu opowieści, której akcja rozgrywa się w czasach "pierwszej Solidarności" i sta­nu wojennego.

Wiosną 1981 Jan bezskutecznie sta­ra się o paszporty dla siebie i żony na wyjazd do Francji, na ślub kuzyn­ki. Porucznik, z którym rozmawia, uprzejmie wyjaśnia, że nie chodzi o szykanowanie działacza Solidar­ności. W archiwum znaleziono do­niesienie o przestępstwie, które Jan podobno popełnił przed laty, potrą­cając dziecko na przejściu dla pie­szych. Teść, prominentny działacz partyjny zasłużony dla górnictwa i regionu, wówczas zatuszował spra­wę, ale donos w każdej chwili może przedostać się do prasy, więc albo Jan zdecyduje się na współpracę, albo dostanie wezwanie do proku­ratora.

Uśmiechnięty, błyskotliwy, przy­jacielsko usposobiony oficer ser­decznie go namawia, żeby był rozsądny i podpisał stosowny doku­ment. Zapewnia, że ta nowa "praca społeczna" nie będzie dużym obcią­żeniem dla wieloletniego działacza związków górniczych, a teraz Soli­darności, zresztą Jan poniekąd już rozpoczął współpracę, zdradzając oficerowi pewne szczegóły z osobistego życia jednego z inżynierów. Oczywiście, rozmowa ta i wszyst­kie następne jest rejestrowana. Czas niszczenia niektórych taśm przyjdzie później. Wszystko dzieje się zbyt szybko. Poczciwy Miś, jak nazywa go żona, sam nie wiedząc jak i kiedy, zostaje kolaboratem. Ma potworne wyrzuty sumienia. Coraz częściej zawala - a może sabotuje? - robotę, nie potrafi nawet dopilno­wać, by człowiek interesujący "służ­by" poszedł do hotelu z atrakcyjną dziewczyną, która w rubryce "za­wód wykonywany" ma wprawdzie wpisane: "dziwka", ale w rubryce "zawód wyuczony" wpisuje: "ma­gister psychologii". W końcu Miś ląduje w szpitalu z zawałem, na szczęście niegroźnym. Porucznik ma dla swego podopiecznego kolej­ne zadanie. Osobiście dostarcza do łóżka chorego "gotowca" artykułu, który powinien ukazać się w gazet­ce solidarnościowej.