Artykuły

Maciej Dejczer zrealizo­wał filmowy­mi środkami sztukę, która premierę miała w głośnym ostatnio legnickim Te­atrze im. Modrzejewskiej. Do niedawna nieznany autor utworu, ekonomista z wykształcenia, Ma­rek Pruchniewski ma na swym koncie już kilka dobrych tekstów scenicznych, w rym realizowaną dla Teatru Telewizji "Historię no­ża". "Pielgrzymi" powstali z in­spiracji historią autentyczną, co przydało sztuce realizmu i wiary­godności, nie ujmując waloru metafory. Grupa przeciętnych lu­dzi - z różnych środowisk, w róż­nym wieku, o różnym wykształce­niu i doświadczeniach, rzucona gdzieś w świat, zamknięta na miesiąc w jednym autokarze i skazana na swe towarzystwo na­wet w nocy, to znakomity materiał na prezentację galerii współcze­snych typów polskich, na analizę cech wspólnych nam wszystkim, a także indywidualnych zachowań i emocji, wreszcie konfrontację: postaw i wyborów życiowych, wzajemnych niechęci, skrywa­nych tajemnic i podłości. Bo w tej reprezentatywnej grupie przeciętnych Polaków są i dawni zomowcy, i patriotyczna dewotka, samotna matka i ksiądz z kryzy­sem wiary, aktorka po tragicznych przejściach i niefrasobliwa para młodych, zahukana parafianka i szukająca miłości elegantka. Wszyscy jadą z jakimiś oczekiwa­niami: odwiedzenia miejsc świę­tych, odzyskania spokoju, odnale­zienia wiary, czy choćby spędze­nia pięknych dni na słonecznym Południu. Niedogodności podró­ży - psujący się ciągle autokar i złe warunki noclegów, nieznośny upał, a wreszcie niekończące się konflikty, sprawiają, że podróż nie spełnia tych wszystkich oczekiwań, z czasem staje się wręcz koszmarem. Czy żarliwa wiara duchownego, jego pełna zrozu­mienia i tolerancji miłość bliźnie­go przemówią do pielgrzymów? Tu dochodzimy do deklaratywnej części sztuki, która choć pełna dobrych intencji, choć niewątpli­wie potrzebna, jak zawsze wydaje się nieco naiwna. Wiara w miłość, która uleczy zło, wiara w człowie­ka, który słaby i chwiejny, ma coś jasnego w sobie, wiara w prze­mianę pod wpływem wiedzy. Ten dramaturgiczny przełom w sztu­ce wydaje się kłopotliwy nawet dla aktorów - którzy aż do tej chwili grali naprawdę znakomicie.