Tosca - śpiewany dramat
TOSCA Giacomo Pucciniego znów wraca do Szczecina w niekonwencjonalnej formie. W 1995 roku wystawiono arcydzieło operowego weryzmu na zamkowym dziedzińcu. Tym razem (14, 15 i 16.06 o g. 21) każdy z trzech aktów rozegrany będzie w innym miejscu: akt I w kościele p.w. św. Jana Ewangelisty, akt II w auli rektoratu PAM-u zaś finał opery obejrzymy na dziedzińcu poczty przy ul. Dworcowej.
Libretto zawiera historię namiętnej miłości śpiewaczki Florii Toski do malarza - Maria Cavaradossiego. Sztuka Victoriena Sardou, będąca literackim pierwowzorem opery, przetrwała tylko dzięki muzyce Pucciniego mimo że Toskę odtwarzała na scenie dramatycznej sama Sarah Bernard...
Tosca jest targana sprzecznymi uczuciami. Kocha Maria i jest chorobliwie o niego zazdrosna, a zarazem noc z baronem Scarpią - prefektem policji - mogłaby być o wiele bardziej ekscytująca niż związek z młokosem...Taką interpretację przedstawił np. Franco Zefirelli, który wystawił pamiętną "Toskę" z Marią Callas (Tosca) i Tito Gobbim (Scarpia) na . scenie londyńskiej Covent Garden w 1964 roku. W jego ujęciu Scarpia to człowiek noszący w sobie głęboką ranę: nigdy nie był kochany. W spotkaniu z Toską widzi szansę na choćby chwilę ukojenia. Stawia więc Tosce warunek: uwolni Maria z więzienia pod warunkiem, że ta spędzi z nim noc. Kobieta się zgadza, ale gdy Scarpia wręcza jej ułaskawienie Tosca godzi go w serce nożem...
Nazajutrz egzekucja, zgodnie z obietnicą barona, ma być " na niby". Jednak w karabinach nie było sztucznych naboi. Mario pada martwy, a do Toski dociera, że Scarpia się okrutnie zemścił zza grobu...
Muzyka Pucciniego pełna jest ekspresji, a nade wszystko z absolutną precyzją wyraża dramat zawarty w tekście. Rola tytułowa nie należy może do najtrudniejszych wokalnie, ale z pewnością jest dużym wyzwaniem aktorskim. Śpiewaczka musi łączyć dramatyczne porywy z najczulszym liryzmem. Równie charyzmatyczny w śpiewie i na scenie musi być odtwórca roli barona Scarpii. "Tosca" wymaga więc nie tylko dobrych śpiewaków, ale może przede wszystkim: śpiewających aktorów!
Dzieło Giacomo Pucciniego od początku było ważnym etapem w karierze śpiewaczek chcących uchodzić za primadonny. Największe Toski w historii teatru operowego to Claudia Muzio (lata 30), a po II wojnie: Renata Tebaldi, Maria Callas i czarnoskóra Leontyne Price. Znakomitą kreację płytową stworzyła też Montserrat Caballe, jednak za wzorcowe nagranie "Toski" uchodzi nagranie EMI (1953) pod batutą Victora de Sabaty, gdzie na szczyty artyzmu wznoszą się Maria Callas (Tosca), Giuseppe di Stefano (Cavaradossi) i Tito Gobbi (Scarpia).
W Polsce "Tosca" - jako dzieło ze ścisłego "żelaznego repertuaru" - też ma bogate tradycje. Wybitne kreacje stworzyły m.in Antonina Kawecka, Maria Fołtyn i, oczywiście, Teresa Żylis-Gara.
