Wrocław. "Otello" na wodzie
Opera Wrocławska szykuje kolejne wydarzenie. Będzie nim bez wątpienia zapowiedziana na piątek, 13 czerwca, plenerowa premiera "Otella" Giuseppe Verdiego, opery uznanej za arcydzieło swojego gatunku. Zobaczymy autorską inscenizację Michała Znanieckiego. Przy pulpicie dyrygenckim stanie dyrektor Ewa Michnik.
Akcja tego dzieła rozgrywa się na Cyprze w drugiej połowie XV wieku. Otello (tenor), namiestnik wyspy z ramienia Republiki Weneckiej, wraca z wyprawy przeciwko Turkom. W pałacu oczekuje go stęskniona małżonka Desdemona (sopran). To, co dalej dzieje się na scenie, jest obrazem tego, co może zdziałać rzucone na podatny grunt ziarno zwątpienia. Jagon (baryton), chorąży wojsk Otella, zazdrosny, że to nie on, ale Kasio (tenor) otrzymał upragniony awans, oplata namiestnika siecią misternych intryg i pomówień sugerujących, że Desdemonę i Kasia łączy romans. Otello początkowo nie daje temu wiary, jednak stale sączony jad zwątpienia w końcu budzi w nim demona zazdrości. Doprowadzony do kresu wytrzymałości Otello dusi niewinną żonę. Po śmierci Desdemony, kiedy zorientował się, że był tylko narzędziem zła w rękach przebiegłego Jagona, popełnia samobójstwo. Najpiękniejsze fragmenty: scena burzy otwierająca I akt, chór "Fuoco do gioia, l'ilare vampa", aria "Credo in Dio crudel", wyznanie zła Jagona z pierwszej sceny II aktu. "Pieśń o wierzbie" i modlitwa "Ave Maria" Desdemony z IV aktu.
Z pewnością jednak nie byłoby ani "Otella", ani "Falstaffa", gdyby nie włoski poeta i kompozytor Arrigo Boito, autor libretta do obu dzieł. Panowie znali się już od czasów kantaty "Hymn Narodów", do której Boito napisał tekst, ale dopiero w 1879 roku dochodzi do ponownego spotkania i większej zażyłości obu panów. Boito, zbliżywszy się do Verdiego, miał wrażenie, jakby w jego życiu wydarzyło się coś szczególnego. Verdi, znany z wielkiej rezerwy w obdarzaniu znajomych przyjaźnią, tym razem szeroko otworzył swoje serce, jakby przeczuwał, że z tej przyjaźni zrodzą się dwa najwspanialsze z jego dzieł.
Maestro prosi najpierw swojego młodszego przyjaciela, by dokonał rewizji libretta do "Simona Boccanegry", którego pierwsza premiera w 1857 roku zakończyła się niepowodzeniem. Zmiany w libretcie dokonane przez Boitę i w partyturze przez Verdiego sprawiły, że premiera tej wersji w 1881 roku na scenie La Scali zakończyła się pełnym sukcesem. Zachęcony tym Verdi daje się namówić do pracy nad "Otellem", którego libretto oparte na dramacie Szekspira napisze Boito. Maestro, kończąc to dzieło, miał 74 lata, ale mimo sędziwego wieku osobiście kompletował obsadę i prowadził próby. Wreszcie nadchodzi 5 lutego 1887 roku, dzień prapremiery "Otella" w mediolańskiej La Scali. Przyjęcie więcej niż entuzjastyczne, po każdym fragmencie zachwycona publiczność wywołuje Verdiego, by po zakończeniu premiery urządzić mu wzruszającą manifestację szacunku. Z powozu Verdiego wyprzęgnięto konie, pojazd do hotelu zaciągnęli wielbiciele jego twórczości.
Sukces prapremiery sprawił, że "Otello" rozpoczyna zwycięski marsz po scenach świata, w tym samym roku wystawiają go w Rzymie, Wenecji, Neapolu. Rok później pojawia się na scenach Petersburga, Wiednia, Buenos Aires, Budapesztu i Nowego Jorku. W 1893 roku wystawia "Otella" Teatr Wielki w Warszawie. Drugi raz pojawia się to dzieło na warszawskiej scenie dopiero w 1922 roku, w partii tytułowej błyszczał wtedy Stanisław Gruszczyński, Desdemoną była Matylda Polińska-Lewicka. Na kolejną warszawską inscenizację przyszło czekać aż do marca 1969 roku. Jej sukces przeszedł wszelkie oczekiwania. Chwalono wspaniałą reżyserię Aleksandra Bardiniego, scenografię Andrzeja Majewskiego i wysoki poziom muzyczny, co było zasługą Jana Krenza. "Jest to pierwsze wielkie widowisko zrealizowane na scenie Teatru Wielkiego, naprawdę godne nazwy tego Teatru" - napisano w jednej z recenzji.
We Wrocławiu wystawiono "Otella" pierwszy raz w maju 1988 roku. Niestety, to opracowanie opery nie cieszyło się dużym powodzeniem i po jedenastu przedstawieniach zeszło z afisza. Nowa inscenizacja zostanie zrealizowana na Letniej Scenie Operowej zbudowanej na Wyspie Piasek we Wrocławiu. Spektakl będzie wystawiony sześciokrotnie w dniach: 13 (piątek), 14 (sobota), 15 (niedziela) oraz 20 (piątek), 21 (sobota) i 22 (niedziela) czerwca 2008 roku.
