Teatralny pępek świata
Wszechświat podobno nie ma granic. Ale wiadomo, gdzie znajduje się jego środek - w Prawieku na Kielecczyźnie. Wiedzą to na pewno miłośnicy powieści Olgi Tokarczuk.
"Prawieki inne czasy" jest obecnie jednym z najpopularniejszych utworów współczesnej polskiej literatury. Powodzenie zawdzięcza magicznemu zgoła klimatowi, jak młoda pisarka stworzyła w opowieści o pewnej wsi i jej mieszkańcach. Z pozoru "Prawiek" wydaje się sagą rodzinną, której początek sięga I wojny światowej, a koniec - lat 80. W istocie jednak prawdziwym bohaterem prozy Tokarczuk jest bezlitośnie przemijający czas. Czytelnicy, otaczający powieść niemal kultem, odkrywają w niej głęboką, filozoficzną metaforę życia i świata.
Towarzystwo Wierszalin z Supraśla podjęło się karkołomnego pomysłu zaadaptowania "Prawieku" w teatrze. Rzecz była o tyle trudna, że walorem powieści jest jej epicka narracja (wielu bohaterów, wiele historii), zawierająca też duży ładunek poezji. A jednak wielbiciele "Prawieku", którzy tłumnie zeszli się do Teatru Małego, gdzie Wierszalin występował w ramach festiwalu "Warszawa pisarzy", nie poczuli się chyba zawiedzeni.
Autor adaptacji i reżyser, Sebastian Majewski, umiejętnie pożenił charakterystyczną, nieco zgrzebną teatralną formę Wierszalina z klimatem powieści Tokarczuk. Aktorzy nie tyle wcielali się w postaci mieszkańców Prawieku, co opowiadali o ich losach. Dla ilustracji opowieści posługiwali się obrazkami, przedstawiającymi miejsca i ludzi, namalowanymi w stylu Nikifora. Proste, zdawałoby się, pomysły inscenizacyjne, np. w scenach narodzin bohaterów miały swój czas.
Spektakl zespołu z Supraśla nie jest li tylko inscenizacją bestsellerowej powieści. Jest coś znamiennego w fakcie, że Wierszalin, czerpiący dotąd inspirację-przede wszystkim z kultury pogranicza polsko-białoruskiego, wybrał się na odkrycie świata kieleckiej prowincji. Wierszal i Prawiek - małe, wielkie światy.
