Bzik tropikalny
Pierwsza to chyba sztuka Witkacego w repertuarze naszej telewizji. Zresztą "w repertuarze" jest w tym wypadku określeniem wysoce nieprecyzyjnym. "Bzik tropikalny" znalazł się bowiem w programie telewizyjnym w ramach VI Festiwalu Teatrów Dramatycznych. Sztukę tę zaprezentował łódzki Teatr im. Stefana Jaracza w reżyserii i scenografii Jerzego Grzegorzewskiego w bardzo dobrym wykonaniu całego zespołu, z wyróżnieniem Alicji Zommer w roli Ellinor Golders.
Witkacy chciał swego czasu stworzyć nowy teatr i nowy dramat poprzez zewnętrzny kształt dramatu, jego formę szukał nowych koncepcji ideowych. Elementami składowymi, zarówno zresztą jego malarstwa, jak i dramatów, są przedmioty rzeczywiste zdeformowane, w sztukach - zdeformowane charaktery, działanie, akcja, sytuacje sceniczne i wypowiedzi.
Tak zbudowanych zostało jego trzydzieści pięć sztuk napisanych w ciągu ośmiu lat, między rokiem 1918 a 1926. Na podobnej zasadzie - przerysowania, deformacji, parodii - funkcjonują bogowie "Mister Pirce czyli tropikalny", dramaciku w trzech aktach, napisanego w roku 1920 do spółki z Eugenią Dunin-Borkowską. Bohaterowie "Bzika", rozgrywającego się w Rangunie, spalają się w namiętnościach, co też zostało zamierzone jako parodia, bowiem - jak napisał kiedyś Mieczysław Jastrun - "Witkacy wie, że jedną z form męczarni piekielnych może być również parodia męczarni ludzkiej".
Przedstawienie było interesująco wyreżyserowane, aktorzy starali się grać nader wiernie i z wyczuciem, acz bez szarży, co przy parodystycznym charakterze tekstu uznać należy za wstrzemięźliwość wyjątkowo chwalebną. Pozostaje jeszcze sprawa może uboczna, ale ważna dla prawidłowego odbioru sztuki. Teatr Witkacego jest teatrem specyficznym, by nie rzec elitarnym i na pewno w odbiorze niełatwym, nawet dla widzów wychowanych na dobrych tradycjach telewizyjnych scen, teatru poniedziałkowego i Studia 63. Widzom należy się w takich wypadkach pomoc ze strony telewizji. Myślę, że jakieś wyjaśniające, a ważkie słowo wprowadzające przed spektaklem mogłoby zdobyć nowych widzów dla ewentualnych dalszych inscenizacji sztuk Witkacego. Szkoda tej szansy.
