"Freuda teoria snów" Antoniego Cwojdzińskiego
On - poważny literat, nie pozbawiony jednak poczucia humoru. Ona - aktorka, młoda, spontanicznie reagująca, a przy tym zdolna do skupienia i refleksji. Pracują nad tekstem jego sztuki i omawia* ją szczegóły roli, którą ma zagrać Ona.
- Pan sobie siedzi w czterech ścianach, a potem decyduje, że taka sztuka ma iść. Ale nie pan będzie świecił oczami przed publicznością, tylko ja.
Autor upiera się przy swojej wizji i twierdzi, że nawet w "szczerej, prostej i niewinnej kobiecie zazwyczaj siedzą demony!" Stąd już niedaleko do teorii podświadomości... Jakie możliwości interpretacyjne ona w sobie kryje i jak długo można ów wątek - gdy raz już się go podejmie - kontynuować, udowodni sztuka Antoniego Cwojdzińskiego "Freuda teoria snów".
Z wykształcenia fizyk, z fascynacji - reżyser i aktor (na scenie występował pod pseudonimem Wojdan), Cwojdziński próbował połączyć, zdawałoby się, bardzo odległe dziedziny, tworząc nowy gatunek dramatu, który nazwano "komedią naukową". W ten sposób popularyzował podstawowe teorie naukowe. Pierwsza była "Teoria Einsteina" (wystawiona w "Reducie" w 1934 roku w reżyserii J. Osterwy), wkrótce potem "Epoka tempa", a w 1937 roku "Freuda teoria snów" (ta zdobyła największy rozgłos), wreszcie - "Temperamenty" czyli sceniczna interpretacja teorii Ernesta Kretschmera.
Po wojnie, na emigracji, napisał jeszcze kilka sztuk ("Hipnoza", "Sprzężenie zwrotne"). Ich konstrukcja jest oparta zazwyczaj na schemacie dyskursu dwójki głównych postaci: naukowca-eksperymentatora i poddanego swoistemu badaniu "podmiotu". Przy tym są one tylko swego rodzaju mediami, przekazującymi naukową wiedzę, bowiem w sztukach Cwojdzińskiego głównym bohaterem jest nauka. Wydawałoby się, że nie ma nic bardziej dramatycznego, ale przecież teoria Freuda - jak stwierdził w swoim czasie K. Irzykowski - "dzieli ludzi na odgadywaczy i odgadywanych, jak romans detektywistyczny, dzieli ich na agentów i złodziei"...
Posłuchajmy zatem wykładu. Temat: "Freuda teoria snów".
