Kosmos
Sceniczna wersja ostatniej powieści Witolda Gombrowicza
Andrzej Pawłowski jest współczesnym reżyserem, który w sposób najbardziej konsekwentny mierzy się z twórczością Witolda Gombrowicza. Po sukcesach adaptacji "Pornografii" i "Trans-Atlantyku" podjął próbę stworzenia scenicznej wersji ostatniej powieści Gombrowicza "Kosmos". Jest to najbardziej mroczny i wieloznaczny z utworów autora "Ferdydurke", a jednocześnie ten, który przyniósł pisarzowi najwyższe laury (międzynarodowa nagroda wydawców Prix Formentor w 1965 roku). Gombrowicz tak komentował "Kosmos": "... jest on najzwyklejszą relacją zwykłego studenta, który swoje przygody opowiada. Student zamieszkał w pensjonacie, poznał dwie kobiety (...) to wszystko zaczyna go wciągać w pewną akcję... Ta powieść jest o samym stwarzaniu się tej historii, o stwarzaniu się rzeczywistości, o tym, jak ona niezdarnie, kulawo rodzi się w skojarzeniach naszych..." Sztuka używając nowoczesnych technik narracji przedstawia najważniejszy z problemów człowieka, jakim jest próba nadania własną myślą i działaniem porządku otaczającemu nas kosmosowi. Wieloznaczność powieści uległa w teatralnej adaptacji poważnej redukcji. Reżyser wysunął w niej na plan pierwszy groteskową wizję zmagania się bohaterów z formami i konwencjami, które sami stwarzają.
