Osoby

KAZIMIERZ GRZEŚKOWIAK (1941-1999) - muzyk, piosenkarz, kompozytor, autor tekstów;
Ur. 1 (lub 4) III 1941 w Ostrowie Wlkp. W dzieciństwie uczył się gry na skrzypcach. Początkowo studiował orientalistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, której jednak nie ukończył. Krótki czas pracował jako instruktor w świetlicach mło-dzieżowych. Przez rok studiował w poznańskim seminarium duchownym, gdzie nauczył się gry na gitarze.
W latach 60. na stałe związał się z Lublinem. Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim rozpoczął studia o profilu filozoficzno-psychologicznym. W tym samym czasie w miejscowych lokalach śpiewał znane przeboje i utwory jazzowe. Próbo-wał także sił w dziennikarstwie muzycznym.
Bez powodzenia wystąpił na I i II Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich. Dopiero w V edycji konkursu zajął piąte miejsce.
Kilkakrotnie wystąpił na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu, gdzie jego oryginalne kompozycje i ich interpretacja zdobyły mu przychylność jurorów i popularność wśród publiczności. Wyróżniony nagrodą przewodniczącego MRN w Opolu za najlepszy debiut autorsko-kompozytorsko-wykonawczy (V KFPP 1967), nagrodą Ministerstwa Kultury i Sztuki za piosenkę Odmieniec (VI KFPP 1968), nagrodą dziennikarzy, "Złota Podkową" - wspólnie z Silną Grupą "Pod Wezwa-niem" (VII KFPP 1969), nagrodą TVP za piosenkę To je moje (VIII KFPP 1970).
Wraz z Katarzyną Gaertner (muzyka) i Joanną Kulmową (słowa) był współ-autorem pierwszej polskiej mszy beatowej Pan przyjacielem moim, którą dzięki przychylności ks. Leona Kantorskiego wystawiono w kościele pw. św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej (prem. 14 I 1968). Pierwszym wykonawcą spektaklu byli "Czer-wono-Czarni", a później, przez wiele lat, zespół "Trapiści". W październiku 1968 mszę wydano na płycie Polskich Nagrań (Muza XL 0475), a w 1995 wznowiono na kompakcie (PNCD 292).
W 1968 wspólnie z Tadeuszem Chyłą (od 1970 - Krzysztof Litwin), Jackiem Nieżychowskim i Andrzejem Zakrzewskim założył Silną Grupę "Pod Wezwaniem", w której grał na gęślach. W 1971 nagrał LP Silna Grupa "Pod Wezwaniem" (Muza). Z zespołem występował w kraju, w NRD, Czechosłowacji oraz RFN - na otwarciu mistrzostw świata w piłce nożnej (1974).
Po rozwiązaniu Grupy w 1974 stworzył kabaret (wspólnie z Jerzym W. Mościbrodzkim), z którym występował m.in. dla środowisk polonijnych w USA. Mimo licznych krajowych i zagranicznych tras koncertowych, w drugiej poło-wie lat 70. wykonywany przez niego repertuar oraz sposób jego interpretacji nie cieszyły się u publiczności dawną popularnością.
Był kompozytorem, autorem tekstów i wykonawcą wielu lirycznych, a zarazem żartobliwych i refleksyjnych piosenek, w których nawiązywał do polskiego folkloru i utworów sakralnych. Do najpopularniejszych należą: Panny z Cicibora, Czy mnie już nie kochasz , Kawalerskie noce, Requiem dla Janicków, Świątek, To je moje (sł. K. Łojan), Chłop żywemu nie przepuści (sł. K. Łojan), Odmieniec (muz. K. Gaertner). Ta ostatnia, napisana na konkurs o tematyce wiejskiej, nie zyskała uznania jurorów, natomiast pół roku później została nagrodzona na KFPP w Opolu i stała się jednym z większych przebojów artysty.
Wystąpił w roli Ziutka w komedii filmowej Hieronima Przybyła Rzeczpospolita babska (1969) oraz w roli Naszego Wesołego Sanitariusza w dokumencie Marka Piwowskiego Bulgot (1983). W filmie tym wykonał piosenkę Codziennie wolna sobota. W 1997 wydał powieść Obszczymurki.
Zm. 12 I 1999 w Lublinie.
Bibliografia: Filler W., Gwiazdozbiór estrady polskiej od Zimińskiej do Kayah, Warszawa 1999; Jeliński M., 6x5, czyli 30 lat Festiwalu Opolskiego, Warszawa 1997; Michalski D., Komu piosenkę, Warszawa 1990; Michalski D., Stankiewicz A., 500 zagadek z muzyki rozrywkowej, Warszawa 1972; Waschko R., Przewodnik Iskier: muzyka jazzowa i rozryw-kowa, Warszawa 1970; Wolański R., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, Warszawa 1995;
Autor noty biograficznej Andrzej Androchowicz