Marian Domosławski
DOMOSŁAWSKI Marian (1881 - 20 I 1944 Warszawa), aktor, śpiewak, reżyser, dyr. teatru. Debiutował ok. 1900 na prowincji. W 1903 należał do zespołu H. Grabińskiego w Łodzi, 1904-05 do zespołu J. Myszkowskiego, m.in. w Kijowie, 1906-07 do zespołu F. Felińskiego, m.in. w Ciechocinku, 1907-08 do zespołu J. Myszkowskiego, m.in. w Lublinie i Kijowie. W repertuarze dram. grał takie role jak: Staszek ("Wesele"), Boruta ("Zaczarowane koło"), śpiewał też w operetkach, a nawet w operach, m.in. takie partie jak: Dr Falke ("Zemsta nietoperza"), Grześ ("Straszny dwór"). Na początku 1908 został zaangażowany do zespołu operetki i farsy WTR; pozostał tam aż do 1915. Występował najczęściej w operetkach; śpiewał m.in. partie Agamemnona ("Piękna Helena"), Barona Krebsa ("Ptasznik z Tyrolu"), Fipsa ("Życie paryskie"). W 1915 jako poddany austr. został deportowany w głąb Rosji. Współpracował tam z zespołami pol. w Moskwie i w Petersburgu. Rozpoczął wtedy działalność reżyserską i mimo trudnych warunków wystawił z powodzeniem wiele operetek. W 1918 wrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Wkrótce został jednym z najwybitniejszych reżyserów operetkowych. Na scenie występował coraz rzadziej. W 1918-19 współpracował z t. Czarny Kot, 1919-20 z t. Qui Pro Quo, od listopada 1921 do lutego 1922 był głównym reżyserem i kierownikiem artyst. t. Nietoperz. Od 1919 reżyserował dorywczo w T. Nowości, w sez. 1922/23 był współdyrektorem tego t., 1924-25 kierownikiem artystycznym, w sez. 1925/26 kierował tu zrzeszeniem artystów, a w lecie 1926 z zespołem tego t. występował w Krakowie. Następnie pracował - przede wszystkim jako reżyser - w T. Polskim w Katowicach (sez. 1926/27), w T. Nowości w Warszawie (sez. 1927/ 28), w T. Znicz w Warszawie (1929), w T. Miejskim w Grudziądzu (sez. 1929/30), ponownie w T. Polskim w Katowicach (1930-32), w warsz. Wielkiej Operetce (sez. 1933/34), w T. Lutnia w Wilnie (sez. 1934/35), w warsz. Operetce na Chłodnej (1935), w T. Miejskim w Bydgoszczy (1937-39), T. Miejskich w Wilnie (lato 1939). Występował w tym czasie w rolach charakterystycznych w operetkach, jak np. Baron des Aubrais ("Cnotliwa Zuzanna"), Hr. Carnero ("Baron cygański"). W dorobku reżyserskim D. znajdowało się wiele przedstawień godnych uwagi, m.in. "Bajadera" (1922), "Frasquita" (1923), "Noc miłości" (1930). D. występował też w filmach. W czasie II wojny świat. był reżyserem i aktorem jawnego T. Miasta Warszawy (1940-43).
Bibl.: Banaszkiewicz, Witczak; Filler: Operetka; Olszewski: Z kronik teatr.; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Sobański: Teatr pol. na Śląsku; Pam. teatr. 1963 z. 1-4 s. 185-187; Afisze i programy, IS PAN.
Ikon.: E. Głowacki: Portret, karyk., rys., repr. Pani 1923 nr 7/8; Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa, zb. S. Dąbrowskiego.
Film.: 1933 - Każdemu wolno kochać; 1935 - Manewry miłosne.
Nagrania: Kuplety - MTWarszawa; Dialogi, duety humorystyczne, duet z operetki (Cnotliwa Zuzanna) - Red. Muz. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
