Eugeniusz Prohazka
PROHAZKA, Prohaska, Prochaska, Eugeniusz Emil (26 X 1874 Zborowice k. Ciężkowic - 30 XII 1943 Warszawa), aktor, reżyser. Byt mężem aktorki Władysławy Cichockiej (ślub 16 VIII 1904 w Szczecinie). Debiutował w teatrze prawdopodobnie w pierwszej poł. 1893 w roli Kapitana Wasilewskiego ("Kościuszko pod Racławicami"). W sez. 1894/95 i 1896/97 należał do zespołu t. poznańskiego. Z kolei występował: w zespole J. Popławskiego w Petersburgu (1898) i Odessie (1899), w lecie 1900 w warsz. t. Bagatela, w sez. 1900/01 i 1901/02 w zespole H. Morozowicza w Lublinie (tu także reżyserował). Od jesieni 1902 do 1906 był aktorem i reżyserem w T. Polskim w Poznaniu (w czerwcu 1905 z zespołem pozn. w Krakowie). 15 i 17 VI 1904 wystąpił gościnnie w T. Miejskim we Lwowie w roli Georges'a Durieux ("Trzysta dni"). W czerwcu 1906 występował w Warszawie w sali Filharmonii w zespole pod dyr. M. Gawalewicza, w sez. 1906/07 w warsz. T. Małym, jesienią 1907 w t. wil., gdzie grał m.in. Dziennikarza ("Wesele"), w styczniu 1908 w zespole F. Kwaśniewskiego w t. na Mokotowskiej w Warszawie. W 1909 był reżyserem sekcji dram. Domu Polskiego w Moskwie. Później opuścił scenę i zajął się handlem; miał podobno skład węgla w Warszawie. Grał z powodzeniem role amantów, m.in. Wacława ("Zemsta"), Karola ("Ahaswer"), Antoniego Relskiego ("Karykatury"), Ketlinga ("Hajduczek"), Birbanckiego ("Dożywocie"), Alfreda ("Pozytywni"), Przesławskiego ("Złote runo"), Motylińskiego ("Klub kawalerów"); w 1903 w t. pozn. występował z H. Modrzejewską, m.in. jako Benedykt ("Wiele hałasu o nic"), Robert Dudley ("Maria Stuart" F. Schillera).
Bibl.: Pajączkowski: Teatr lwow.; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 339, 364, 366, 369, 371; Wspomnienia aktorów; Kraj 1898 nr 45 (il.); Pam. teatr. 1963 z. 1-4 (Straty osobowe t. pol.); Afisze, IS PAN; Mika.
Ikon.; Fot. pryw. - Bibl. Nar. (Zakład Grafiki).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
