Leon Bieniaszewski
BIENIASZEWSKI Leon (26 lipca 1913 Gelsenkirchen, Niemcy – 20 kwietnia 1982 Toruń),
aktor-lalkarz.
Był synem górnika Franciszka Bieniaszewskiego i Marti z Krzyżanowskich. Po I wojnie światowej opuścił z rodzicami Westfalię i zamieszkał w Toruniu, gdzie w 1927 ukończył szkołę powszechną, a potem trzyletni kurs handlowy. W 1931–37 był chórzystą w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu. W tym czasie kształcił się też w klasie śpiewu w Konserwatorium Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego i sporadycznie grał niewielkie role na macierzystej scenie oraz w objazdach, np. 18 i 19 sierpnia 1934 w Płocku, podczas występów artystów operetki poznańskiej i toruńskiej. Został też kierownikiem grupy objazdowej Teatru Ziemi Pomorskiej. Od 1937 pracował w Toruniu, najpierw w Magistracie, a potem jako sekretarz w Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Kopernika. Podczas wojny i okupacji niemieckiej był robotnikiem budowlanym; w 1943 został wcielony do niemieckiego wojska.
W 1945–46 należał do zespołu aktorskiego tego objazdowego, działającego pod patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy, który grał dla polskich wysiedleńców na terenie byłej III Rzeszy, i wtedy zetknął się z teatrem lalek. Po powrocie do kraju (1946) pracował w administracji w szkolnictwie. W 1949–50 był sekretarzem w Teatrze Lalki i Aktora Baj Pomorski w Toruniu. Od 16 listopada 1950 przeszedł do jego zespołu aktorskiego i odtąd, z małą tylko przerwą (od lutego 1951 do 10 września 1952), aż do odejścia na emeryturę 1 września 1974, był stale aktorem Baja Pomorskiego. Uprawnienia aktora-lalkarza uzyskał 17 października 1954 w Krakowie po zdaniu egzaminu eksternistycznego. W latach 60. i 70. pełnił w Baju również obowiązki inspicjenta.
Dysponował ładnym głosem barytonowym i stworzył dużo ciekawych kreacji aktorskich. Wśród wielu jego ról były takie, jak: Maścibrzuch (Zielony mosteczek), Przekora (Smok w Nieswarowie), tytułowy Mistrz Twardowski w sztuce Kazimiery Jeżewskiej, Liczyrzepa (Baśń z gór śląskich), Filostratus, Spój i Oberon (Sen nocy letniej, 1955), Nieznajomy (Przyjaciel wesołego diabła), Scholastyk i Solfernus (Igraszki z diabłem), Jacenty, Król Zygmunt I i Rymarz (Farfurka królowej Bony), Car (Czarodziejski bęben), Detektor (Tajemnicza szuflada), Wielki Wezyr (Cudowna lampa Aladyna), Wojciech Tratwa (Flisak i Przydróżka). W latach 50. prowadził też amatorskie zespoły lalkowe.
Bibliografia
Almanach 1981/82; Baj Pomorski. Dwudziestopięciolecie (il.); Konarska-Pabiniak: Repertuar, XXX-tecie Baja Pomorskiego, Toruń 1975 (plakat); Waszkiel: Dzieje 1944–2000; Akta, T. Baj Pomorski Toruń, ZASP (fot.); Almanach 1944–59.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. 1, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
Biogram w Almanachu Sceny Polskiej
Leon Bieniaszewski (26 VII 1913 Gelsenkirchen - 20 IV 1982 Toruń), aktor-lalkarz. Ukończył szkolę handlową w Toruniu. W l. 1932-37 śpiewał w chórze T. Ziemi Pomorskiej, czasem wykonywał niewielkie role, później został kier. grupy objazdowej tej sceny. Równocześnie kształcił się w klasie śpiewu w konserwatorium Pomorskiego Tow. Muzycznego. Do 1939 pracował poza teatrem. Z t. kukiełkowym zetknął się w obozie cywilnym w Haren n. Ems w Niemczech, gdzie należał do takiego właśnie zespołu działającego pod patronatem UNRRY (1945-46). Po powrocie do kraju pracował w szkolnictwie, w l. 1949-50 był sekretarzem, a w sez. 1950/51 i 1952-74 aktorem T. L. i A. Baj Pomorski w Toruniu. W 1954 zdał w Krakowie eksternistyczny egzamin aktorski. Role: Nieznajomy ("Przyjaciel wesołego diabła" Makuszyńskiego), Scholastyk ("Igraszki z diabłem" Drdy), Rymarz ("Farfurka królowej Bony" Świrszczyńskiej), Wielki Wezyr ("Cudowna lampa Aladyna" Franta i Waganta).
Źródło: Almanach sceny polskiej 1981/82
