Czesław Stromfeld
STROMFELD Czesław, pseud. Czewita (1849 Warszawa - 14 V 1892 Neapol), aktor, reżyser. Był mężem -> Aleksandry Stromfeld-Klamrzyńskiej. Grał w przedstawieniach amatorskich w Warszawie. Potem studiował na uniw. warsz., a w 1874 był uczniem J. Królikowskiego. Od 3 X do 27 X 1874 występował pod nazwiskiem Stromfeld w t. krak., 14 XI tego roku debiutował w t. lwow. w sztuce "Bezrobocie kowali". W 1874-76 występował pod pseud. Czewita w zespole A. Trapszy m.in. w Radomiu, Lublinie, warsz. t. ogr. Alhambra, Eldorado. W 1876 debiutował w WTR: 3 VII w roli Adama Choryńskiego ("Pozytywni"), 7 VII - Morina ("Robotnicy"), a 26 VII - Pawła ("Na ulicy"). Od 2 VIII 1876 został zaangażowany do zespołu dramatu WTR i należał do niego do 1886 (z przerwą od 12 XII 1878 do 7 X 1879, kiedy występował w t. krak.). W 1883 wyjeżdżał do Pragi, w 1885 do Petersburga. Poza tym dawał niekiedy koncerty recytatorskie na prowincji, np. w 1884 w Ciechocinku. Od 25 XI 1880 był reżyserem T. Małego, od 1881 także T. Nowego. Ze stanowiska tego ustąpił w listopadzie 1882, a już wcześniej zastępował go H. Grubiński, ponieważ S. został sekretarzem prezesa WTR W. Wsiewołożskiego. Wraz z wiceprezesem WTR B. Folandem był inicjatorem założenia T. Małego i kasy pożyczkowo-wkładowej dla pracowników t. warszawskich, a także pierwszych w Warszawie przedstawień porannych. 7 IX 1884 ożenił się w Warszawie ze śpiewaczką Aleksandrą Klamrzyńską i po jej wyjeździe za granicę w 1886 opuścił zespół WTR. W 1887 był we Lwowie, ale nie wiadomo, czy tam występował, potem wyjechał do żony do Rosji. W listopadzie 1888 brał udział w przedstawieniu amatorskim w Charkowie. Później towarzyszył żonie w jej podróżach zagranicznych.
Niskiego wzrostu, o słabym głosie, wg W. Krogulskiego "odznaczał się inteligencją i lepszym był deklamatorem niż artystą dramatycznym". W t. był uważany za użytecznego. Grał przede wszystkim role charakterystyczne, m.in. Rejenta ("Pan Damazy"), Petryłłę ("Miód kasztelański"), Pigwę ("Sen nocy letniej"), Kardynała ("Koniec Stuartów"), Klaudiusza ("Hamlet").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Operetka; Got: Teatr Koźmiana; Owerłło; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Rulikowski: Teatr warsz.; EMTA 1892 nr 451; Kłosy 1885 nr 1018 (il.); Afisze, IS PAN; Chomiński; Krogulski.
Ikon.: Fot.pryw. - IS PAN, zb. S. Dąbrowskiego (tbl. L. Gudowskiego).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
