Astolf Grafczyński
GRAFCZYŃSKI Astolf (ok. 1840-1880), aktor, dyr. teatru. Był synem urzędnika i - Aleksandry G., mężem -> Ludwiki G., ojcem -> Felicji G. Już w 1844-45 występował w t. krak. w rolach dzieci m.in. Amorka ("Chłop milionowy"). Po ukończeniu nauki próbował różnych zawodów: był kupcem, pisarzem prowentowym. W 1869 debiutował w zespole M. Stengla w Tarnowie i brał udział w jego objeździe po miastach Galicji. W 1870 występował w t. pozn., w 1871 z zespołem M. Stengla m.in. w Pleszewie. Ożenił się w tym czasie z aktorką Ludwiką Włościborską. W sez. 1871/72 występował w zespole K. Wołłowicza w Tarnowie, a od marca 1872 po przeniesieniu się do Rzeszowa został współdyr. zespołu, który prawdopodobnie występował potem w Stanisławowie. W 1875 zorganizował pierwszy we Lwowie t. ogr. przy ul. Jagiellońskiej. W 1876 kierował zespołem w Złoczowie, Rohatynie (listopad), Brzeżanach (grudzień), w 1877 prawdopodobnie w Buczaczu i Czortkowie. (Wiadomości dotyczące występów w Złoczowie, Buczaczu i Czortkowie nie są pewne, podaje je bowiem tylko E. Szeliga wymieniając zamiast nazwiska inicjał G.). W lecie 1877 zespół jego występował w zorganizowanym przez M. Stengla t. ogr. Pod Sroką we Lwowie. 15 VII 1878 G. wystąpił w t. krak. w roli Rotmistrza ("Damy i huzary"). W 1878-79 występował w zespole P. Woźniakowskiego m.in. w Nowym Sączu. W grudniu 1879 przejął dyr. zespołu i dawał przedstawienia w Rzeszowie. Miał szklane oko; nie był wybitnym aktorem. Grywał najczęściej chłopów, Żydów, żołnierzy. Role: Ksiądz Loga ("Fantazy"), Rubelkowski ("Żydzi"), Miller ("Intryga i miłość"), Józefek ("Werbel domowy"), Murarz ("Zemsta").
Bibl.: Koryzna I s. 113; Szeliga s. 40-62; Wspomnienia aktorów (J. Nowakowskie Dz. dla Wszystkich 1880 nr 29; Kur. krak. 1876 nr 28; Pam. teatr. 1957' s. 302-303 (A. Bilwin); Afisze, Bibl. Jagiell.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
