Baltazar Gwozdecki
GWOZDECKI Baltazar Kasper Melchior (5 I lub IV, lub XII 1821 Świdnik Wielki pow. Lublin - grudzień 1872 Triest), aktor, tancerz, dekorator. Był synem Floriana G., pisarza w kantorze "Gazety Warszawskiej", i Antoniny z Krzeszów (Krzepiów, Krzefiów), bratem -> Ewy G., -> Florentyna G., -> Teodory G. i -> Agnieszki Weroniki Renczyńskiej. Od 1833 uczył się w warsz. szkole baletowej, a od października 1834 należał do corps de ballet t. warszawskich. Od ok. 1837 tańczył jako solista, m.in. Orgona ("Dwa posągi"), Anzelma ("Opiekun oszukany"), Alkada ("Wesele Gamasza"). W balecie występował bez większego powodzenia do maja 1841. Już jako tancerz wstąpił do warsz. Szkoły Dramatycznej. Zaczął występować na scenie dram. w 1840 (26 X grał Grzegorza - "Kto kocha, ten się kłóci", 18 XI Alfreda - "Mąż i żona"); występował (bez powodzenia) do 1842. W 1842 wyjeżdżał na występy do Wilna i Krakowa (tu wystąpił 19 IV tego roku w roli Jakuba - "Kominiarze"). W 1843 należał do zespołu Z. Anczyca w Poznaniu, ale i tam nie zdobył uznania. W. Wężyk zarzucał mu zarozumiałość i brak pracowitości, ale przyznawał żywość i warunki amanta komediowego. Grał m.in. Edwina ("Odludki i poeta"), Alfonsa ("Niedorostek"), Kapelmajstra ("Nasze przebiegi"), Leona ("Dwa pojedynki"). Zniechęcony niepowodzeniami zrezygnował z zawodu aktora. Nie porzucił jednak sceny; miał zdolności malarskie i w 1845 został uczniem A. Sacchettiego w malarni t. warszawskich. W 1846 wyjechał do Berlina i Wiednia w celu pogłębienia studiów w tej dziedzinie. Od 1 I 1848 został pomocnikiem Sacchettiego, ale po dwóch latach zwolniono go z powodu lekceważenia obowiązków. Próbował potem uczyć się śpiewu, wkrótce jednak zrezygnował i zajął się pracą literacką. Napisał kilka utworów dram. ("Mierność i zbytek", "Miłość i pieniądze", libretto do opery "Wianki"), był też autorem licznych przekładów na użytek teatru. Współpracował z dziennikami warsz., a od 1864 był zatrudniony w administracji WTR. 3 I 1861 wystąpił gościnnie w Krakowie, grając we własnej sztuce "Pożar miasta Krakowa". Prawdopodobnie był to jego ostatni występ. Zmarł na gruźlicę.
Bibl.: Estreicher: Historia sceny warsz. s. 46; Estreicher: Teatra; Krzesiński: Koleje życia s. 285; PSB IX (S. Dąbrowski); Wężyk s. 34-35; Pam. Sceny warsz. 1840 s. 144, 154; Afisze, MTWarszawa; Chomiński; Jasiński: Krogulski.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
