Andrzej Moszyński
MOSZYŃSKI, Muszyński, Andrzej (1797 lub 1801 Warszawa - 30 XI 1858 Kraków), śpiewak, aktor, dyr. teatru. Był mężem -> Weroniki Nimfy M., zapewne ojcem - Antoniego M. W 1818 uczył się w warsz. szkole dram.; wkrótce zaczął występować w T. Narodowym: śpiewał w chórach i grał niewielkie role, m.in. 31 X 1820 w przedstawieniu "Makbeta". W 1822 występował w Lublinie i Łowiczu z zespołem K. Bauera. 28 XI 1824 ożenił się z aktorką Weroniką Nimfą Kozłowską. W 1825-27 występował w t. wil., w 1827 z zespołem K. Skibińskiego w Grodnie, od jesieni 1828 do maja 1829 w t. krak., następnie na prowincji w zespole K. Skibińskiego, a od sierpnia 1829 u J. Szymkajły. 12 VI 1830 debiutował w T. Narodowym śpiewając partię Lindora ("Włoszka w Algierze"). Został wówczas zaangażowany do t. warsz. i występował tam przez sześć lat. Powierzano mu mniejsze partie tenorowe w operach i wodewilach, jak np. Moreno ("Niema z Portici"), Ubald ("Armida"), Smętośpiew ("Widowisko, któremu trudno dać nazwisko"). Grał też niewielkie role w komediach, zwykle służących, lokajów i żołnierzy, np. Barnabę ("Król migdałowy"), Petersa ("Księżna i paź"), Bukszpana ("Sługa dwóch panów"). Wg J.T.S. Jasińskiego cechował go "głos tenorowy, przyjemny, niezbyt rozległy, obeznanie ze sceną, pewien rodzaj swobody", ale "grze jego zarzucano szorstkość i gminność". Ostatni raz wystąpił w Warszawie 30 VI 1836 w roli Fryderyka de Lovenstein ("Narzeczona") ; 1 VII tego roku został zwolniony za "nieprzyzwoite wyrażanie się względem dyrekcji i burzliwe postępowanie". W końcu 1836 przybył do Wilna; występował tam zapewne do 1840. W 1838 należał krótko do zespołu H. Popiołka w Radomiu. W 1840 i 1841 występował w zespole T. Krajewskiego w Siedlcach; podobno przez pewien czas prowadził także własny zespół. W 1842 i 1843 występował w t. krak., w 1843 również w Płocku i w Łowiczu w zespole K. Nowińskiego. W styczniu 1844 wystąpił gościnnie we Lwowie grając rolę Zelówki ("Antoni i Antosia"), nie został jednak zaangażowany do t. lwowskiego. Należał potem do zespołu F. Stobińskiego w Kaliszu (do lipca 1844) i W. Łozińskiego w Lublinie (1845). W 1847 zapewne znowu występował we Lwowie. W 1849-51 należał do zespołu t. wil.; grał tam m.in. rolę Christiana ("Szuler i grabarz"). W 1852 występował w Mińsku Litewskim. W 1853 należał do zespołu L. Słobodzińskiego w Równem, Dubnie i Krzemieńcu, a zapewne przez pewien czas był jego współdyrektorem. Możliwe, że w 1856-57 występował w zespole P. Ratajewicza, ale wiadomość ta dotyczy raczej -> Stanisława M. Wg M. Chomińskiego w 1857 dostarczył A. Gubarzewskiemu części funduszów na założenie zespołu teatr., ale prawdopodobnie sam w nim nie występował.
Bibl.: Estreicher: Teatra I s. 36, 38, 85, 241, 404, III s. 548, 550, 571, 572, 652, 662; Krzesiński: Koleje życia s. 250, 251, 346; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Afisze, IS PAN; Akt zgonu w jednej z parafii krak. (wg informacji S. Dąbrowskiego); Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
