Maria Pawlików
PAWLIKÓW Maria, właśc. Pawlikow, zamężna Nowakowska (działała 1887-1909), śpiewaczka. Była córką Teofila P., księdza ormiańskiego ze Lwowa. Śpiewu uczyła się w rodzinnym mieście w szkole A. Paschalis i A. Souvestre'a. Występować zaczęła na koncertach, m.in. w maju i listopadzie 1887 oraz w lutym 1888 w lwow. "Lutni"; w 1888 w Rohatynie na koncercie ukraińskim. 3 I 1889 debiutowała w t. lwow. w partii Racheli ("Żydówka") i została zaangażowana. We Lwowie śpiewała stale do 1897 i sporadycznie po 1906. Szybko zyskała sympatię tutejszej publiczności, dzięki walorom głosu, muzykalności i korzystnym warunkom zewnętrznym. Wg opinii recenzentów miała "piękny, czysty i szlachetny sopran dramatyczny z pewnym odcieniem lirycznym", "sposób śpiewu zawsze nieskazitelny pod względem emisji i równości", "powierzchowność nader sympatyczną, kształty prawie imponujące, twarz regularną o łagodnym wyrazie". "Jedynym zarzutem, jaki jej można było uczynić, był zarzut nienaturalności gry" - dodawał S. Pepłowski. Śpiewała przede wszystkim partie dram.; najlepsze: Rachela ("Żydówka"), Leonora ("Trubadur"), Amelia ("Bal maskowy"), Walentyna ("Hugonoci"), Małgorzata ("Faust"), Santuzza ("Rycerskość wieśniacza"), partie tyt. w "Halce", "Aidzie", "Giocondzie". Z zespołem opery lwow. występowała w 1892 w Wiedniu. Śpiewała często na koncertach zarówno we Lwowie, jak i w Krakowie (m.in. w 1890, 1892). Po wycofaniu się ze sceny od ok. 1909 uczyła śpiewu w ukr. Instytucie Muzycznym im. M. Łysenki we Lwowie. Mężem jej był Władysław Nowakowski, sekretarz lwow. magistratu.
Bibl.: Pepłowski: Teatr we Lwowie II s. 124, 134, 141; EMTA 1887 nr 190, 1889 nr 276, 1890 nr 339, 376, 1891 nr 379, 385, 390, 405, 1892 nr 444, 453, 459, 468 (il.), 1894 nr 550; Afisze, Bibl. Jagiell.; Materiały R. Pyłypczuka, Kijów.
Ikon.: Fot. pryw. (na wachlarzu) - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
