Karolina Teksel
TEKSEL, Texel, Karolina, z Kozakowskich, 1° v. Turlińska (działała od 1870 - zm. 22 XII 1920 Łódź), aktorka. Była prawdopodobnie siostrą -> Marii Kozakowskiej, -> Franciszki Mareckiej, -> Rozalii Morozowicz; drugą żoną-> Józefa T. Spotykana w opracowaniach data jej urodzenia (1857) jest mało prawdopodobna, ponieważ już w 1870-72 występowała pod nazwiskiem Turlińska w zespole A. Trapszy, m.in. w Kaliszu, Kole, Włocławku (1870), warsz. t. ogr. Tivoli (1871), Lublinie (sez. 1871/72), w 1872 u Z. Sarneckiego i J. Teksla w Lublinie, Siedlcach, Łomży i Suwałkach, w 1873 w Płocku u J. Teksla, w sez. 1873/74 w Piotrkowie u P. Ratajewicza, w 1874 w Piotrkowie u J. Teksla. W 1875-89 należała stale do zespołu J. Teksla. W 1875-78 podobno używała niekiedy na scenie nazwiska panieńskiego - Kozakowska, ale wiadomość ta jest niepewna. Potem wyszła za Teksla, prawdopodobnie ok. 1880, odtąd bowiem używała na scenie nazwiska męża. Z jego zespołem grała w takich miastach jak: Kalisz (1875, 1878, 1880), Kielce (sez. 1876/77, 1878, 1879, 1882, 1886), Łódź (sez. 1877/78, 1878/79, 1880, 1881, sez. 1884/85, 1885/86, 1887/88), Lublin (1881-83, sez. 1886/87), Petersburg (sez. 1882/83), Odessa (1889) oraz w warsz. t. ogr. Eldorado, Alhambra, Belle Vue. W 1881 występowała także krótko w zespole B. Kremskiego w Lublinie. W lecie 1891 grała w warsz. t. ogr. Promenada, w sez. 1891/92 u K., i S. Sarnowskich w Łomży i Siedlcach, latem 1893 w warsz. t. ogr. Eldorado, w 1894 w Łodzi, w 1895 być może w Radomiu u B. Mareckiego, w 1897 w warsz. t. ogr. Wodewil. Wiadomości o jej występach w 1891-97 nie są pewne i mogą dotyczyć jej córki -> Marii Aleksandry T. Karolina T. w latach dziewięćdziesiątych osiadła na stale w Łodzi i do 1911, a może i dłużej, pracowała jako kasjerka w t. łódź. (początkowo z mężem, później sama).
Role: Desdemona ("Otello"), Klara ("Zemsta"), Zofia ("Damy i huzary"), Jadwiga ("Mentor"), Matylda ("Małżeństwo Apfel"), Klotylda ("Myszka"), Kasia ("Młynarz i kominiarz"), Artemiza ("Ładna perfumiarka").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Melpomena; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Ilustr. Prz. teatr. 1921 z. 2/3; Kur. warsz. 1920 nr 358; Afisze, Bibl. Jagiell.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
