Zakładnik prawdy
"Cesarski szaleniec" telewizyjna inscenizacja powieści wybitnego współczesnego poety i prozaika estońskiego, Jaana Krossa.
Kross powiedział kiedyś: - Przeszłość mojego kraju stanowi jakby rozszerzony wariant mojej własnej przeszłości. Pisarz, w Polsce ciągle mato znany, urodził się w 1920 roku. Studiował prawo, pracował w banku, w czasie wojny został zmobilizowany jako tłumacz, później pracował naukowo. Wówczas też został uwięziony, osądzony i zesłany. Do Tallina wrócił dopiero w roku 1954, w cztery lata później został członkiem Związku Pisarzy. Jest laureatem wielu nagród literackich, często wydawanym i tłumaczonym na obce języki. Przez wielu uważany za możliwego kandydata do literackiej Nagrody Nobla. Kross napisał kilka świetnych powieści historycznych, w których nakreślił mistrzowskie portrety autentycznych postaci z przeszłości Estonii. Tak też jest z "Cesarskim szaleńcem" i jego tytułowym bohaterem, Tymoteuszem von Bock. Niemiecki, nadbałtycki szlachcic byt wychowankiem znanego estońskiego reformatora, uczestnikiem wojen napoleońskich, bliskim powiernikiem cara Aleksandra I. Oddany postępowym ideom, ożenił się z estońską chłopką i wystał carowi odważny, zuchwały memoriał polityczny, w którym nazwał cara "zdrajcą ojczyzny". Osadzony w więzieniu, później szykanowany, pozbawiony majątku, uważany za szaleńca, niezłomnie i spokojnie znosi wszelkie kary i nie odstępuje od swego stanowiska. Andrzej Drawicz, znawca literatury Krossa, napisał: - Głęboko zanurzony w historię, Kross nie szuka w niej materiału do płaskich alegorii czy aluzji. Wystarczy mu znalezienie pewnych prototypów sytuacyjnych. Za każdym razem rekonstruuje ich kształty na dokładnym tle dziejowym, a zarazem według prawideł sztuki pisarskiej. (...) Ma pewną rękę, operuje ostrą i zamaszystą, a zarazem głęboko ciętą kreską. Reżyserowi przedstawienia telewizyjnego, Waldemarowi Krzystkowi, udało się z bogatego materiału fabularnego skonstruować spójną, przejrzystą, toczącą się spokojnym, miarowym rytmem opowieść. W roli tytułowej występuje Mariusz Bonaszewski, a towarzyszą mu: Agnieszka Warchulska (Eeva), Szymon Kuśmider (jej brat, Jakob) - na zdjęciu.
