Artykuły

Schola Teatru Węgajty zaprasza na "Grę o świętym Franciszku". To opowieści o życiu świętego, teatralne scenki i dużo muzyki skomponowanej specjalnie do tego spektaklu.

Tym razem Schola z Węgajt odeszła od dramatu liturgicznego, choć nadal obraca się w nurcie kultury średniowiecznej. W niedzielę o godz. 19 w Salach Kopernikowskich olsztyńskiego zamku premiera spektaklu "Gra o świętym Franciszku" w reżyserii Wolfganga Niklausa.

Przygotowanie przedstawienia było nie lada wyczynem - trudno było zebrać w jednym miejscu kilkanaście osób, na co dzień mieszkających w różnych częściach Polski, a nawet w Danii i na Białorusi. Wiosną wspólnie uczyli się w Węgajtach opowiadania historii i śpiewania laud franciszkańskich, a w październiku rozpoczęły się już konkretne próby. Przez ostatnie dwa tygodnie Schola pracowała bardzo intensywnie. - To dość ryzykowne połączenie różnych form narracji - opowiada Katarzyna Enemuo ze Scholi. - Ludzie, którzy znali św. Franciszka, zbierają się, by uczcić jego pamięć i odprawiają nabożeństwo. Ale w trakcie mszy przypominają sobie różne historie na jego temat, które wdzierają się w fabułę. Są więc scenki teatralne, dużo muzyki i pieśni. Opowieści, które przeplatają się jedna przez drugą, snują ważni hierarchowie kościelni i przyjaciele świętego, a finał jest w raju.

Św. Franciszek, założyciel zakonu franciszkanów, urodził się w II połowie XII wieku w Asyżu we Włoszech. Początkowo brał udział w wyprawach wojennych, ale potem się nawrócił i stał się jedną z kluczowych postaci w historii kościoła katolickiego. - To wyjątkowy święty - tłumaczy Katarzyna Enemuo. - Mimo że był rewolucjonistą, bo nawoływał do życia w ubóstwie, to miał wsparcie wśród najwyższych oficjeli kościelnych. Nazywa się go też ekologicznym świętym, bo rośliny, zwierzęta, a nawet Słońce i Księżyc uznawał za część bożego dzieła i nakazywał ludziom szacunek do wszystkiego, co ich otacza.

Święty z Asyżu to też bardzo ważna postać z punktu widzenia muzyki dawnej, czyli dziedziny, którą zajmuje się Schola Teatru Węgajty. Ruch, który powołał do życia, bardzo dużo wniósł do kultury. M.in. dzięki franciszkanom upowszechniły się pieśni śpiewane w językach narodowych i nowe formy teatralne. To św. Franciszkowi zawdzięczamy szopkę bożonarodzeniową - pierwszą urządził w 1223 r. w Greccio.

W przedstawienie wplecione są sceny z życia świętego, oparte na opowiadaniach ze zbioru pt. "Kwiatki św. Franciszka", a także na innych źródłach biograficznych i legendach. Widzowie poznają historię jego kazania do ptaków, oswojenia wilka z Gubbio czy otrzymania stygmatów. - Moją ulubioną jest scenka o wizycie Franciszka u sułtana Al-Kamila. Choć akcja dzieje się w czasach wypraw krzyżowych, jej przesłanie aktualne jest także dziś - informuje Katarzyna Enemuo. - Kiedy europejskie rycerstwo mordowało i gnębiło mieszkańców ziem palestyńskich, święty pojechał na te tereny i przeraził się ogromem barbarzyństwa. Spotkał się tam ze światłym muzułmańskim władcą, który ugościł go po królewsku. Franciszek opowiadał mu o chrześcijaństwie i próbował nawrócić. Zaproponował nawet próbę ognia, która miała rozstrzygnąć, kto ocaleje z płomieni: kapłan muzułmański czy on. Ostatecznie sułtana nie przekonał, ale rozstali się w przyjaźni.

W odróżnieniu od wcześniejszych widowisk Scholi, to nie jest oparte na gotowym utworze, ale zostało napisane specjalnie na potrzeby tej inscenizacji. Scenariusz na podstawie dawnych materiałów stworzył Maciej Kaziński, on też jest autorem muzyki. - My generalnie wykonujemy muzykę z manuskryptów, ale okazało się, że w zespole mamy bardzo dobrych kompozytorów. Potrafią stworzyć muzykę odpowiadającą stylowi epoki - dodaje Katarzyna Enemuo. - Tym razem mieliśmy dużo więcej swobody twórczej i uczymy się wielu nowych rzeczy. Tym razem zbliżyliśmy się bardzo do teatru ludowego. Odeszliśmy też od łaciny - cały spektakl jest po polsku.