Artykuły

"Głupi Jakub" komedia Tadeusza Rittnera (1873-1921), jednego z najciekawszych dramatopisarzy swego czasu, ciekawego nowelisty, należy do żelaznych pozycji repertuarowych naszych teatrów. Występowali w niej tak znakomici aktorzy jak: M. Frenkiel, K. Kamiński, K. Junosza - Stępowski - w głównej roli Szambelana, J. Romanówna - w roli Hani. "Głupi Jakub" jest na pozór jeszcze jedną komedią o podstarzałym czy wręcz starym człowieku zakochanym w młodej dziewczynie. W uczuciach Szambelana do Hani, prostej dziewczyny, córki fornala przygarniętej z łaski i wychowanej przez sąsiadów Szambelana, kryje się głęboki dramat starego, oschłego i niesympatycznego w istocie człowieka, który pragnie jednak znaleźć w swym pustym, choć sytym życiu jakąś wartość, bliskiego sobie człowieka. Hania staje się wielką szansą jego życia, ale Hania kocha kogo innego, właśnie Jakuba. "Głupi Jakub" nie jest jednak sztuką o miłości czy raczej nie wyłącznie o miłości. Jest sztuką o fałszu i o cenie prawdy. Tytuł ma charakter ironiczny. Jakub, rzekomy syn Szambelana, rządca jego majątku, nie chce swego życia oprzeć na kłamstwie, nawet za cenę posiadania Hani. Sprawą najważniejszą jest dla niego poznanie prawdy swego pochodzenia i tego właśnie nie może lub nie chce zrozumieć i aprobować otoczenie. W tym układzie stosunków społecznych, w tej sytuacji osobistej Jakub musi przegrać, ocalając zarazem wartość najistotniejszą: własną godność ludzką.