Apostoł współczesnych
"Szaweł" w Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy w reż. Jacka Głomba. Recenzja Artura Guzickiego w Konkretach.
"Szaweł" Roberta Urbańskiego - najnowsze przedstawienie legnickiego teatru, pokazuje, że opowieści zapisane w Dziejach Apostolskich nie straciły na aktualności. Doskonale nadają się do komentowania problemów współczesnego człowieka.
Podwórze starej fabryki, znisz czone korytarze i wypełniony makulaturą magazyn -to sceneria najnowszej produkcji Jacka Głomba. "Szaweł" jest kolejnym spektaklem wystawionym poza budynkiem teatru. Dla jednych zdobywanie kolejnych przestrzeni dla potrzeb teatru jest pomysłem genialnym, inni traktują je jak dziwactwo, które służy przyciągnięciu mediów. Termin najnowszej premiery nie był przypadkowy. Opowieść o nawróceniu apostoła Pawła z Tarsu w okresie Wielkiego Tygodnia brzmi szczególnie dobitnie. Był on jednym z filarów chrześcijaństwa, i to cudownie nawróconym. Z prześladowcy chrześcijan przemienił się w gorliwego głosiciela dobrej nowiny. Został apostołem narodów i doprowadził do tego, że chrześcijaństwo, u zarania swoich dziejów kojarzone z judaizmem, stało się samodzielną, uniwersalną religią.
Spektakl rozgrywa się w kilku miejscach dawnej fabryki. Z dramatami pierwszych chrześcijan widz spotyka się już na podwórku. Tu ginie Szymon, a jego śmierci przygląda się Szaweł (Przemysław Bluszcz). Stąd wyrusza w podróż do Damaszku, w czasie której zostanie oświecony i przeżyje przemianę w Pawła. W podróż tę zaprasza widzów. Jest ona długa i trudna. Wiedzie krętymi schodami i korytarzami. Doprowadza do hali magazynu, gdzie widz trafia w czasy współczesne, w scenerię, która może wywołać różne skojarzenia. Może to być miejsce życia wspólnoty, która jest poza głównym nurtem. Może też być wysypiskiem śmieci. Scenografia Małgorzaty Bulandy jest jak zwykle oszczędna, wręcz ascetyczna. Na potrzeby tego spektaklu stworzyła świat z kartonów i gazet.
W "Szawle" gra niemal cały zespół legnickiego teatru. Przemysław Bluszcz, odtwórca głównej roli, stworzył kreację, która ciągnie całość i zapada w pamięć. Zagrał całym sobą, dzięki czemu jest naprawdę przekonujący. Świetnie zagrali Bogdan Grzeszczak (apostoł Piotr) i Paweł Wolak (Barnaba). Rozczarowała mnie Katarzyna Dworak-Wolak. Od aktorki z jej możliwościami można wymagać więcej.
Nie mam wątpliwości, że wystawienie tego spektaklu było dużym wyzwaniem. Legnicka publiczność nadal doskonale pamięta wystawianą w okresie Wielkanocy "Pasję". W tej sytuacji trudno będzie uniknąć porównań. Ale nie tylko dlatego. Robert Urbański, mierząc się z fenomenem Pawła z Tarsu, miał niemal gotowy scenariusz zapisany w Dziejach Apostolskich. Dla mnie skorzystał z tego źródła w sposób zbyt dosłowny. Zabrakło mi zmagań głównego bohatera, który przechodzi dramatyczną przemianę, zmagań człowieka z samym sobą. Wiele komunikatów płynących ze sceny do publiczności jest czytelnych tylko dla widzów znających Ewangelię i realia tamtych czasów. Obawiam się, że dla młodzieży, która stanowi większość publiczności w tym teatrze, komunikaty te będą niezrozumiałe.
Jacek Głomb lubi zaskakiwać, a ja idąc do teatru, lubię być zaskoczony. Tak było w wielu poprzednich realizacjach, niestety nie tym razem. Zastosowane w "Szawle" rozwiązania mogą zaskoczyć tylko tych, którzy nie znają dorobku Głomba. Oglądając spektakl, miałem wrażenie, że wiele pomysłów reżyser skopiował z poprzednich przedstawień. Pierwsze sceny grane na podwórzu przypominały mi początek "Koriolana". Droga do Damaszku, gdzie spotkałem pokrzykujących aktorów, nasuwała mi skojarzenia z początkiem wystawianego w zrujnowanym WDK-u "Hamleta". Zniszczona przestrzeń magazynu to także nic nowego.
"Szaweł" na pewno wzbudzi kontrowersje. Taka jest rola sztuki. Oglądając ten spektakl, przekonujemy się po raz kolejny, że i dziś, w czasach, kiedy tak dużo mówi się o tolerancji, apostoł głoszący nowe idee nie będzie miał łatwego życia.
