Łódź. Pamięć Holokaustu w sztuce
Łódź po raz pierwszy w historii włącza się w obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu ustanowionego na 27 stycznia, czyli dzień wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Włącza się, a dzięki zaangażowaniu Teatru im. Jaracza, nawiązuje do swych artystycznych tradycji.
- Mało kto o tym wie, ale przed wojną działały w Łodzi aż dwa teatry żydowskie - mówił podczas uroczystego otwarcia Dni Pamięci Wojciech Nowicki, dyrektor naczelny Teatru im. S. Jaracza w Łodzi. - Mało tego, do 1955 roku jeden z nich nadal funkcjonował, a kierowała nim Ida Kamińska, ikona Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Wielką atrakcją artystyczną rozpoczętych wczoraj obchodów są z pewnością dwa spektakle, które przywiózł do Łodzi Teatr Żydowski im. Estery Racheli i Idy Kamińskich w Warszawie: "Obrachunek z Bogiem" i "Historie dni zapomnianych".
- Pracując nad pierwszym z nich, opieraliśmy się na tekstach poety Getta Warszawskiego, Władysława Szlengla - wyjaśniał wczoraj w Łodzi Artur Hofman, reżyser obu przedstawień, a także przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. - Przed wojną był on autorem wielu kabaretowych szlagierów, jak choćby "Jadziem, panie Zielonka". Utwory, które napisał w getcie, po prostu wgniatają w fotel. Zważając na sytuację, w jakiej powstały, można je nazwać niemal obrazoburczymi. Nie tylko z uwagi na obecny w nich czarny humor. Siła ich wyrazu jest iście Tuwimowska. Gdyby usłyszeli je Żydzi ze Stanów Zjednoczonych, byłby to dla nich prawdziwy szok.
Podzielony na dwie części - wojenną i powojenną - "Obrachunek z Bogiem" (pokazany wczoraj wieczorem) prezentuje poetyckie utwory Szlengla, opatrzone znanymi melodiami. Wykorzystano m.in. song Bertolda Brechta. Stale powracającym motywem jest znany szlagier - "Ta ostatnia niedziela", który nabiera jednak zupełnie innego wyrazu.
- Nie jesteśmy klubem masochistów. Nie wolno zapomnieć o tamtych wydarzeniach, ale nie zamierzamy też dołować dzieci przedstawiając z całą dosadnością tamtej strasznej historii-mówił dziennikarzom Hofman.
Dziś obchody rozpocznie o godz. 16 wykład prof. dr hab. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej "Teatr Żydowski: od Purimszpilu do Zagłady" (Mała Scena "Jaracza"). O godz. 17.30 odbędzie się koncert Danuty Stankiewicz "Pieśni getta", a o godz. 19 będzie można zobaczyć spektakl "Dybuk" [na zdjęciu], nagrodzony Złotą Maską. Drugie przedstawienie Teatru Żydowskiego, "Historie dni zapomnianych", ma formę czterech monodramów ukazujących losy Polaków żydowskiego pochodzenia. Każdy z nich widzi wojnę z diametralnie różnej perspektywy. Scenariusz powstał na podstawie wywiadów z żyjącymi do dziś świadkami holokaustu. O godz. 19 odbędzie się promocja albumu wydanego z okazji 60-le-cia TKSŻ w Polsce (łódzka siedziba TKSŻ, ul. Pomorska 18).
