Lublin. Sztuka o betankach?
Wczoraj odbyła się pierwsza próba kolejnej prapremierowej pozycji w teatrze. To sztuka o Czechowiczowskim tytule "Zamknęły się oczy Ziemi" autorstwa Pawła Huelle, napisana specjalnie dla lubelskiego teatru.
O tym najnowszym dramacie zaczęło się mówić już dawno, właściwie jeszcze w trakcie końcowej pracy nad "Sarmacją". I nie da się ukryć, że nierzadko były to wieści o posmaku z lekka sensacyjnym. Głosy nieco ściszone mówiły: "Huelle pisze sztukę o betankach". Czy rzeczywiście?
I tak, i nie. Tak - bowiem historia buntu zakonnic z Kazimierza istotnie stanowi ważny składnik sztuki. Jest jednak artystycznie przetworzona w sposób przywodzący na myśl historię opętania w Loudun w ujęciu Iwaszkiewiczowskiej "Matki Joanny od Aniołów". Zaś nie - gdyż nie o dokumentalną relację z owych współczesnych nam wydarzeń tu chodzi.
"Zamknęły się oczy Ziemi" to w podstawowej warstwie fabularnej opowieść z dziejów Kazimierza Dolnego, tego przedwojennego i współczesnego, pod którą kryją się rozważania o duchowym życiu Polaków. O jego sile, ale też - zaryzykujmy to określenie - degeneracji.
Kazimierska posesja, gdzie przed wojną rezydowała słynna wróżka, a wiele lat później mieścił się dom zakonny, staje się jakby przedłużeniem w czasie bronowickiej chaty z "Wesela". Kazimierz - nie bez powodu zwany miastem magicznym -jest miejscem jakby stworzonym do rozegrania takiego dramatu. Ale jest coś jeszcze. Być może w tekście o kulturze wysokiej nie wypada cytować literatury rozrywkowej, ale właśnie w rozrywkowej powieści, tzw. "kryminale", znalazłem kiedyś takie zdanie: "(...) z tym Kazimierzem to dziwna rzecz. Tu Bóg się mści". Kiedy na próbie słuchałem pierwszego czytania dramatu, to zdanie cały czas tkwiło mi w pamięci. Jeśli się mści, to chyba ma powody. Warto zadać sobie pytanie, jakie?
Spektakl reżyseruje Krzysztof Babicki, a wystąpi w nim niemal cały zespół Teatru Osterwy. Prapremiera 9 kwietnia.
