Artykuły

25 marca, premierą "Ożenku" Nikołaja Gogola w reżyserii Justyny Celedy, Teatr Współczesny w Szczecinie świętować będzie jubileusz 35-lecia. Uważany za jedną z ważniejszych scen w Polsce, głównie ze względu na odważne poszukiwania repertuarowe - prezentuje dramaturgię najnowszą, zarówno polską, jak i obcą, a jego inscenizacje często są prapremierami.

Teatr Współczesny funkcjonuje jako osobna scena od 1 stycznia 1976 roku po rozdzieleniu Państwowych Teatrów Dramatycznych. Pierwszym jego dyrektorem i założycielem zespołu był Maciej Englert, który wyreżyserował pierwszą premierę prowadzonej przez siebie sceny - "Jubileusz" Edwarda Redlińskiego (13 marca 1976). Obecnie teatrem kierują: Mirosław Gawęda (dyrektor naczelny) i Anna Augustynowicz (dyrektor artystyczny).

Szczeciński Współczesny uważany jest za jedną z ważniejszych scen w Polsce, głównie ze względu na odważne poszukiwania repertuarowe - prezentuje dramaturgię najnowszą, zarówno polską, jak i obcą, a jego inscenizacje często są prapremierami, w większości w reżyserii Anny Augustynowicz, zaliczanej obecnie do grona najwybitniejszych polskich reżyserów. Wystarczy przypomnieć "Młodą śmierć" Grzegorza Nawrockiego (prapremiera 1996), uznaną przez krytykę za wydarzenie teatralne, "Kocham. Nas troje" Marka Koterskiego, spektakl "Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu" Wernera Schwaba, "Popcorn" Bena Eltona, "Polaroidy" Marka Ravenhilla czy "Komiczną siłę" Alana Ayckbourna.

W ostatnim sezonie teatralnym (2010) Anna Augustynowicz zrealizowała dwie prapremiery: "Migrenę" Antoniny Grzegorzewskiej oraz "Getsemani" Davida Hare'a.

Ważnym wydarzeniem teatralnym okazała się inscenizacja "Wesela" w reżyserii Anny Augustynowicz. Spektakl, uznany za najwybitniejszą realizację dramatu Stanisława Wyspiańskiego przez jury Festiwalu Wyspiański 2007, został zaprezentowany publiczności ogólnopolskiej podczas Warszawskich Spotkań Teatralnych, a także na scenach najlepszych teatrów w Polsce, wzbudzając niezwykłe zainteresowanie współczesnym odczytaniem dramatu Wyspiańskiego, a także ascetycznością teatralnego języka.

Opinię sceny poszukującej ciekawych rozwiązań teatralnych Współczesny zyskał również dzięki rozwijającej się współpracy z pokoleniem młodych reżyserów, których odważne realizacje budują repertuar teatru, odzwierciedlając nowe spojrzenie na rzeczywistość nie tylko poprzez dobór tekstów, ale również rozwiązania formalne. Jako przykład można wymienić najnowsze przedstawienia Współczesnego: "Pelikan, czyli pożegnanie mięsa" w reżyserii Natalii Korczakowskiej, "Judyta" - Klemma czy "Utwór o Matce i Ojczyźnie" - Marcina Libera.

Ciekawym przedsięwzięciem był prowadzony przez dwa sezony projekt Inwazja Barbarzynców (Inwazja Barbarzyńców - sezon 2005/06, Po Barbarzyńcach - 2006/07), którego ideą była prezentacja w formie scenicznego czytania najnowszych, często bardzo kontrowersyjnych tekstów światowej dramaturgii, takich autorów jak na przykład Kater, Crimp, Ruhl czy Heckmanns. Kolejne czytania przygotowywali reżyserzy najmłodszej generacji, kilku z nich zostało zaproszonych do współpracy - swoje premiery na scenie Współczesnego mieli: Michał Zadara, Justyna Celeda, Marcin Wierzchowski, Piotr Ratajczak. Do repertuaru weszły też niektóre teksty, jak na przykład Napis Géralda Sibleyrasa (2005) w reżyserii Anny Augustynowicz.

Równolegle z Inwazją prowadzony był projekt Nowa Generacja, w ramach którego pokazywaliśmy najciekawsze przedstawienia teatralne najmłodszego "młodego teatru", czyli grup teatralnych licealistów i studentów - raz w miesiącu na scenie Malarni swoje przedstawienia miały okazję zaprezentować młodzieżowe teatry ze Szczecina i regionu.

W sezonie 2007/2008 rozpoczęliśmy TW Konwersacje (cykl dyskusji panelowych, dla których punktem wyjścia były spektakle TW) oraz TW Warsztaty (cykl zajęć skierowanych do młodych widzów, które poprzez różnorodne działania warsztatowe przygotowywały do odbioru konkretnego przedstawienia).

Teatr Współczesny zawsze chętnie angażował się w projekty edukacyjne - przygotowywaliśmy cykl premier belferskich wraz z towarzyszącym im wydawnictwem przeznaczonym dla nauczycieli, premiery studenckie połączone ze spotkaniem z realizatorami spektaklu, Klub Teatralny dla młodzieży szkół ponadpodstawowych. Od sezonu 2009/20010 prowadzimy Małą Akademię Teatralną. W pierwszym sezonie jej istnienia w Teatrze Małym odbywały się twórcze warsztaty dla gimnazjalistów "Teatr. Czuję, widzę, rozumiem", odkrywające przed młodzieżą bogactwo, jakie kryje za sobą teatr i zachęcające do współtworzenia tej dziedziny sztuki. W Malarni natomiast odbywały się zajęcia dla licealistów pt.: "...aby język giętki", poświęcone technice i wyrazistości mowy. Od października 2010 kontynuujemy spotkania warsztatowe w Teatrze Małym. Każde jest niezależną całością, twórczym aktem teatralnym, w którym brali udział prowadzący i uczestnicy.

Interesującym przedsięwzięciem jest także "Otwieracz" - rozpoczęty w ubiegłym sezonie projekt Teatru Współczesnego w Szczecinie skierowany do dzieci i młodzieży z trudnościami rozwojowymi, mający na celu wspieranie rozwoju poprzez działania teatralne.

Warto zaznaczyć, że teatralne poszukiwania Współczesnego spotykają się z dużym uznaniem zarówno publiczności, jak i jury ogólnopolskich festiwali i przeglądów teatralnych, do udziału w których szczecińska scena jest regularnie zapraszana, przedstawienia teatru znajdują się również w finale Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

Dyrektorzy Teatru Współczesnego w Szczecinie

Maciej Englert

Dyrektor i kierownik artystyczny - 1976-1979

Andrzej Chrzanowski

Dyrektor i kierownik artystyczny - 1979 - 1981

Kazimierz Krzanowski

Dyrektor naczelny 1981 - 1993

Ryszard Major

Dyrektor artystyczny 1982 - 1990

Bogusław Kierc

Dyrektor artystyczny 1990 - 1992

Anna Augustynowicz

Dyrektor artystyczny od 1992 do chwili obecnej

Zenon Butkiewicz

Dyrektor naczelny 1993 - 2008

Mirosław Gawęda

Dyrektor naczelny 2009 do chwili obecnej