Letni Przegląd Teatru TV ARTHUR MILLER: "Cena"
13 VIII godz. 20.15 p. 1 Przed widowiskiem rozmowa Michała Misiornego z JANEM ŚWIDERSKIM.
Prapremiera "Ceny" - dziewiątej z kolei sztuki Millera - odbyła się na Brodwayu w Nowym Jorku w r. 1968. Arthur Miller (ur. 1915), którego debiut pisarski przypadł na lata czterdzieste, uważany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych dramaturgów amerykańskich. Do jego najlepszych utworów należą: "Śmierć komiwojażera", "Wszyscy moi synowie", "Widok z mostu", niektóre znane również z realizacji w naszym Teatrze TV. Twórczość Millera, podobnie jak innych dramatopisarzy amerykańskich, wywodzi się ze szkoły naturalistycznej i jest wierna sformułowanemu hasłu: "Nie chcemy literatury, chcemy życia". Miller ukazuje Amerykę realistycznie, podporządkowując się zapotrzebowaniu społecznemu na sztuki w "konkretnych sprawach". Konkretne problemy ludzi podobnych do tych, co siedzą na widowni, stają się tematami utworów.
Podobnie popularny temat rodziny amerykańskiej podejmuje "Cena". Od stosunków rodzinnych autor przechodzi do stosunków społecznych - podważa amerykański mit, że cnota jest zawsze nagradzana, a występek zawsze karany. Demonstruje to na przykładzie osiągnięć życiowych dwóch braci: Wiktora i Waltera. W efekcie decyzji podjętej przed laty każdy z nich podporządkował swe życie innej idei nadrzędnej: poświęceniu - lub sukcesowi. Odkształceń, jakim wskutek tego obaj ulegli, ceny, którą zapłacili za swój wybór - nie da się już cofnąć. Winą za ukształtowanie i zdeformowanie osobowości człowieka obarcza Miller społeczeństwo i obowiązujące w nim wzorce.
Spotkaniu braci asystuje stary handlarz antykami Solomon wygłaszając komentarze na temat rodziny. Postać, która u Millera spełnia funkcję dopełniającej konstrukcji utworu - w interpretacji JANA ŚWIDERSKIEGO- przekształciła się w prowadzącą. "Śmieszny kupiecki seans zmienia się od pierwszej chwili w koncert, którego (Solomon) jest jednocześnie dyrygentem i solistą" - pisała o tej kreacji krytyka po warszawskiej premierze w Teatrze "Ateneum". Rolą tą Świderskl zyskał ogromne uznanie widzów telewizyjnej premiery "Ceny" na jesieni roku 1971; zapewne zechcą oni przypomnieć sobie wrażenia sprzed dwu lat; a kto wtedy sztuki nie oglądał - ma teraz szansę odrobić zaległości.
Data publikacji artykułu nieznana.
