Bóg przy taśmie
"Geza-Dzieciak" w reż. Zbigniewa Brzozy w Teatrze Studio w Warszawie. Pisze Agnieszka Celeda w Polityce.
Coś musiało w niezwykłym stopniu zafrapować Zbigniewa Brzozę w tekście węgierskiego poety Janosa Haya, skoro na przestrzeni roku przygotował już trzecią wersję teatralną
"Gezy-dzieciaka" (najpierw był spektakl dyplomowy w łódzkiej szkole filmowej, potem spektakl Teatru Telewizji, a teraz premiera w Teatrze Studio). Co tak pociągnęło warszawskiego reżysera? Być może naprawdę niezwykła rzadkość w dzisiejszym teatrze: realistyczna opowieść, przez którą prześwituje metafizyka. W zapadłej, zabiedzonej dziurze kapitalista nowego chowu rządzący kamieniołomami zatrudnia opóźnionego w rozwoju chłopaka do śledzenia prawidłowej pracy taśmy produkcyjnej.
Zatrudnia pro forma, by mieć podkładkę do ubezpieczenia pracy. Ale Geza (znakomity Wojciech Zieliński [na zdjęciu]) wytęża wszystkie umysłowe siły, żeby sprostać zadaniu. I pod jego chorym spojrzeniem nagle wyostrzają się ułomne aspekty normalnego świata: jałowość pracy przy taśmie, równie monotonna egzystencja po fajrancie, beznadzieja stałych pogwarek wiejskich mądrali przy piwie (wyraziści Andrzej Masztalerz i Sławomir Orzechowski), słabości, kompleksy, okrucieństwo, nieudolna miłość, a przede wszystkim brak jakiegokolwiek wyższego porządku, który miałby spajać tę rzeczywistość. W telewizyjnej realizacji ten bolesny brak rozpływał się jakoś w plenerach z domalowywanymi chmurkami.
W scenerii przygotowanej przez Marcina Jarnuszkiewicza, ginącej w szarej, mokrej mgle, poczucie bezsensu sięga nagle wysoko ponad cały ten biedny kamieniołom, a finałowe pytanie naiwnego kaleki, czy Bóg widzi błędy i naprawi ułomny świat, ma siłę prostej mądrości - choć nie przynosi żadnej ulgi.
