Dyrektor snów
"Dwa teatry" Jerzego Szaniawskiego, sztukę graną kiedyś przez wszystkie teatry w Polsce, a ostatnio jakby zapomnianą, obejrzymy w nowej realizacji Teatru Telewizji.
Jerzy Szaniawski to jedna z najważniejszych postaci polskiej dramaturgii - Jan Błoński mówił o nim jako o "jedynym obok Witkiewicza urodzonym dramaturgu dwudziestolecia". Jednocześnie autor szesnastu sztuk, w tym: "Murzyna", "Papierowego kochanka", "Ewy", "Żeglarza", "Adwokata i róż", bywa przez reżyserów jakoś omijany. Jego twórczość została przez krytykę już dawno umieszczona pośród największych teatralnych tekstów polskich, stawiana obok takich nazwisk, jak Maeterlinck, Shaw, Ibsen czy Pirandello. Ten intelektualnie precyzyjny, oszczędny, wyjątkowy w budowaniu zdarzeń lirycznych, postaci, ten pozornie prosty, a jednocześnie otoczony niewytłumaczalną, poetycką aurą teatr nie daje - zdaniem niektórych - wolności inscenizacyjnej, co ma odstraszać twórców teatralnych. Uważa się, że do wystawiania Szaniawskiego trzeba nie tylko niezwykłej wrażliwości, ale też dyscypliny i pokory. "Dwa teatry", jako najbardziej osobista wykładnia poglądów autora na sztukę i na teatr, jako jego wewnętrzny dyskurs z samym sobą, ma tu znaczenie szczególne. W 1972 roku Kazimierz Braun wyreżyserował ten dramat dla Teatru Telewizji, obsadzając w podwójnej roli Gustawa Holoubka. Jako Dyrektora "Małego Zwierciadła" - teatru, który ma swoje trzy wymiary, mądre, praktyczne, celowe, wystarczające dla budowy domu, w którym człowiek bytuje... Ale także Dyrektora "Teatru Snów" - który potrafi wykryć uczucie pod korcem, zamknięte na siedem zamków i siedem pieczęci, ukryte rozmyślnie i zapomniane, porosłe trawą, przywalone omszałym kamieniem. Dziś, po 27 latach, Holoubek wrócił do tej roli i do rozważań o przemijaniu, o poszukiwaniu metafizyki w życiu i sztuce. Do pytań, jak poszukiwać prawdy i jak opisać to, co nas spotyka, otacza, co przeczuwamy, choć nie zawsze rozumiemy. To bardzo ważne, przejmujące spotkanie artysty z tajemnicą teatru, która mimo lat i doświadczeń nie została zgłębiona.
