Słuch absolutny
"Operetka" Witolda Gombrowicza, wystawiona w Teatrze Narodowym przez Jerzego Grzegorzewskiego, jest najlepszym przedstawieniem minionego sezonu. Reżyser po raz drugi zdecydował się na inscenizację tekstu Gombrowicza w tym teatrze,
Najpierw był "Ślub" - inscenizacja, która uchodziła za bodaj pierwsze udane przedstawienie na scenie narodowej. Teraz jest "Operetka" i kolejny wielki sukces. Wydaje się, że Gombrowicz idealnie odpowiada poetyce Grzegorzewskiego. Obaj w swojej metodzie twórczej upodobali sobie żonglerkę form. Zarówno tych czysto teatralnych - przecież "Operetka" jest właśnie pastiszem operetkowego libretta, jak społeczno-towarzyskich. W spektaklach Grzegorzewskiego zawsze największą rolę odgrywała forma - zarówno w kształcie przestrzennym, jak i przyjętej konwencji aktorskiej. O sukcesie "Operetki" zadecydował właśnie ten słuch absolutny na tekst Gombrowicza, który zdaje się cechować Grzegorzewskiego. Być może z tego właśnie wynika niemal całkowita zgodność inscenizacji z pierwowzorem literackim. Podobnie jak w "Weselu" Grzegorzewski nie poprawia tekstu, lecz jest na nim w pełni skupiony.
Można więc pokusić się o stwierdzenie, że powstała inscenizacja "Operetki", jakiej mógłby chcieć sam Gombrowicz. Śmieszna, ironiczna i przerażająca. Będąca wynaturzeniem formy. Tej za którą - jak tego chciał autor - krzywi się skrwawione ludzkości oblicze.
Takie spektakle zdarzają się niezwykle rzadko - bez jednej złej roli, bez zbędnej sceny. Przejrzyste, a mimo tego z jakąś wewnętrzną tajemnicą.
Równocześnie zastanawia fakt, że Jerzy Grzegorzewski staje się coraz bardziej moralistą. Nie moralizatorem, ale właśnie moralistą. Zresztą być może to właśnie on najbardziej ze wszystkich polskich reżyserów nadaje się do tej roli. Właśnie dlatego, że inscenizując wielką, "pomnikowo-lekturową" dramaturgię polską, ani na chwilę nie traci swojego reżyserskiego charakteru - przynależnej sobie ironii i dystansu. Wnosi do nich nową jakość. Udaje mu się ocalić zawartą w nich prawdę, unikając równocześnie skostnienia, które zawsze staje się udziałem tzw. narodowego dziedzictwa.
